Het is al sinds meerdere jaren duidelijk dat een voedingsmiddel meer is dan de som van de nutriënten waaruit het bestaat. Melkproducten zijn hier een goed voorbeeld van. Om de laatste wetenschappelijke vooruitgang rond de zuivelmatrix aan te kaarten, vond het jaarlijkse virtuele symposium van de International Dairy Federation (IDF) plaats in mei.
Het derde jaarlijkse virtuele symposium rond voeding, zuivel en gezondheid van de International Dairy Federation (IDF) bracht wereldwijd meer dan 400 gezondheidsprofessionals, onderzoekers en experten in het domein bij elkaar. Het was de gelegenheid om verder te kijken dan het effect van nutriënten en te focussen op de gezondheidseffecten van voedingsmiddelen en van de zuivelmatrix in het bijzonder. De laatste wetenschappelijke bevindingen rond de zuivelmatrix werden aangekaart, inclusief de groeiende evidentie rond de link tussen de zuivelmatrix en verschillende gezondheidseffecten.
De matrix bepaalt het effect
De voeding heeft een impact op de gezondheid, waaronder de cardiovasculaire, de metabole en de neurologische gezondheid. Het wetenschappelijk onderzoek hiernaar kent een constante evolutie. Van een aanpak op basis van voedingsstoffen zijn we intussen verder geëvolueerd naar een aanpak op basis van voedingsmiddelen. Dit blijkt ook uit de Belgische voedingsaanbevelingen die in 2019 werden gepubliceerd. Het matrixeffect van een voedingsmiddel is ook van invloed, en die kan groter zijn dan de som van de afzonderlijke nutriënten in dat voedingsmiddel.
Het is belangrijk om een voedingsmiddel in zijn geheel te beschouwen, geeft ook Dr. Nancy Aburto (Deputy Director Food and Nutrition Division, Food and Agriculture Organisation – FAO) aan. Zij introduceerde dit symposium en benadrukte het belang van een voedingsgerichte aanpak. Nutriënten zijn essentieel en wetenschappelijk onderzoek hiernaar geeft belangrijke informatie, maar we eten voedingsmiddelen en geen nutriënten, vervolgt ze. Daarbij kan het effect van een voedingsmiddel groter zijn dat de som van de afzonderlijke effecten van zijn nutriënten. De nutritionele effectiviteit ter ondersteuning van een goede gezondheid is onder meer afhankelijk van de biobeschikbaarheid, de absorptie en de interactie met andere nutriënten.
Hoe beïnvloedt de zuivelmatrix de biologische beschikbaarheid van het vet in een melkproduct?
De werkingsmechanismen achter de zuivelmatrix
Dr. Hannah Holscher (University of Illinois, US) ging dieper in op het voedingsmatrixeffect en de achterliggende werkingsmechanismen. De voedingsmatrix wordt omschreven als nutriënten en andere componenten in voedingsmiddelen en hun moleculaire interacties. Het beïnvloedt de biologische beschikbaarheid van de voedingsstoffen waaruit een voedingsmiddel bestaat en bijgevolg ook de vertering en de absorptie ervan en welke onverteerde componenten verder nog gemetaboliseerd kunnen worden door de darmmicrobiota. Dit alles is van invloed op de fysiologische respons op de voedselinname, bijvoorbeeld op de glycemie. Niet enkel het voedingsmiddel op zich, maar ook bewerkingen die het heeft ondergaan, beïnvloeden de voedingsmatrix. Voorbeelden zijn de temperatuur, de zuurtegraad, mechanische bewerkingen en fermentatie.
De complexiteit van voeding maakt dat het belangrijk is om verder te kijken dan de voedingswaarde op het etiket. De componenten in een voedingsmiddel kunnen een synergetische werking hebben en een ander effect vertonen in vergelijking met het verwachte effect op basis van de afzonderlijke voedingsstoffen. Melkproducten staan bekend als een goede bron van eiwitten en calcium maar bevatten ook vitaminen en andere mineralen. De afzonderlijke inname van deze nutriënten heeft niet hetzelfde effect als hun inname via een melkproduct, zo toont ook onderzoek.
Referentie
International Dairy Federation (IDF), 3de jaarlijks virtueel symposium rond voeding, zuivel en gezondheid, 3 mei 2023
