Kan ultrabewerkt voedsel helpen om af te vallen?

Hoewel de meeste studies een verband leggen tussen de consumptie van ultrabewerkte voedingsmiddelen en (over)gewicht, blijkt uit deze interventiestudie dat UBV in het kader van een evenwichtige voeding niet dik maakt, integendeel…

Deze studie, die geen enkele band heeft met de industrie, zal ongetwijfeld nieuwe elementen toevoegen aan het brede, maar niet altijd even rationele debat over ultrabewerkt voedsel (UBV). Tot nu toe hebben talrijke studies een positief verband aangetoond tussen het aandeel van UBV in de voeding en overgewicht, alsook talrijke pathologieën. Ondanks de overeenstemming van deze gegevens gaat het echter om verbanden, en ontbreekt het aan bewijs voor een oorzakelijk verband en de onderliggende mechanismen. Om dergelijk bewijs te verkrijgen, zijn interventiestudies nodig. Sommige daarvan hebben al een ongunstige gewichtsontwikkeling bij UBV gemeld, in vergelijking met een niet of weinig bewerkte voeding. Tot nu toe heeft echter geen enkele gerandomiseerde gecontroleerde interventiestudie de effecten van UBV in het kader van een evenwichtige voeding geëvalueerd, en dat is precies het belang van deze Britse studie, gepubliceerd in Nature Medicine.

Lees ook: Helft van Belgische bevolking nog steeds te zwaar

UBV of niet, een evenwichtige voeding helpt om af te vallen!

In deze studie volgden 55 volwassenen met een BMI tussen 25 en 40 gedurende 8 weken een minimaal bewerkte voeding (MPF) en gedurende nog eens 8 weken een ultrabewerkte voeding (UPF), volgens een cross-over schema, met 4 weken wash-out en 2 weken basis voor elke periode. De deelnemers mochten zoveel eten als ze wilden, maar het bijzondere was dat het verstrekte voedsel in beide gevallen voldeed aan de nationale voedingsaanbevelingen, namelijk de UK Eatwell Guide.

Resultaten: degenen die een gewichtstoename verwachtten met UBV, moeten verrast zijn geweest, want beide periodes werden gekenmerkt door een licht gewichtsverlies, met echter een duidelijker effect voor de minimaal bewerkte periode (min 2 % van het gewicht) dan voor de ultrabewerkte periode (min 1 % van het gewicht). De minimaal bewerkte periode leidt tot een grotere vermindering van het vetgehalte, de behoefte om te snacken en het triglyceridengehalte. Het LDL-cholesterol bleek echter lager te zijn in de ultrabewerkte periode…

Lees ook: Welke invloed heeft ontbijten op het gewicht?

Van theorie naar praktijk

Deze studie is natuurlijk geen pleidooi voor UBV, integendeel: ze bevestigt eens te meer dat het eten van onbewerkte of minimaal bewerkte voedingsmiddelen een voordeel biedt, namelijk een gewichtsverlies dat twee keer zo groot is als bij UBV. En natuurlijk zou iedereen volgens de theorie evenwichtig moeten eten met onbewerkte of minimaal bewerkte voedingsmiddelen. Maar is dat realistisch?

In werkelijkheid volgt minder dan 0,1% van de bevolking de aanbevelingen van de Eatwell Guide en volgt 70% van de bevolking minder dan de helft ervan. Daarom kunnen we ons de volgende vraag stellen: welk percentage van de bevolking zou bereid zijn om de aanbevelingen op te volgen door niet of weinig bewerkte voedingsmiddelen te eten en 2% van het gewicht te verliezen? En welk percentage zou bereid zijn om de aanbevelingen op te volgen met UBV en 1% van het gewicht te verliezen? Wat zou de grootste impact hebben op de volksgezondheid?

Interventiestudies vullen de lacunes van observationele studies aan, maar ze hebben ook hun beperkingen: ze geven geen beeld van de voeding in de praktijk. Het bereiken van duurzame veranderingen in het “echte leven” is echter veel complexer dan veranderingen te bereiken onder gecontroleerde omstandigheden gedurende een paar weken… Temeer omdat in de studie de smaak en het aroma van minimaal bewerkte voeding als minder goed werden beoordeeld dan die van ultrabewerkte voeding… Kortom, er valt nog veel te discussiëren…

Lees ook: Nutrigraphics: Verzadiging, het puntje van de ijsberg