Ashwagandha, een ‘adaptogene’ plant die al eeuwen gebruikt wordt in de ayurvedische geneeskunde, wint vandaag aan populariteit in een wereld waar stress welig woedt. Maar over de doeltreffendheid en veiligheid is het laatste woord nog niet gezegd!
Ashwagandha of Withania somnifera is een plant uit de familie van de Solanaceae. Ze dankt haar naam aan het sanskriet ‘ashva’ (paard) en ‘gandha’ (geur), want de wortels ruiken sterk naar paarden. Maar dat is niet wat de plant zo aantrekkelijk maakt. Dit traditionele middel uit de ayurvedische geneeskunde is vooral sinds de COVID-pandemie opnieuw erg in trek. Dat is trouwens het geval voor veel ‘adaptogene’ planten. Het weinig wetenschappelijke concept spreekt tot de verbeelding: het helpt je lichaam om zich in een staat van fysiek en mentaal welzijn te brengen, waardoor je stressbeheersing, concentratievermogen én immuunsysteem een boost krijgen. Wie wil dat nu niet? Ashwagandha wordt in veel landen verkocht in de vorm van voedingssupplementen. Maar over de doeltreffendheid en veiligheid is het laatste woord nog niet gezegd!
Lees ok: Voedingssupplementen op basis van planten in een oogopslag
Ashwagandha vermindert angst en stress
Enkele onderzoeken suggereren dat ashwagandha mogelijk interessante effecten zou hebben door zijn withanoloïde glycosiden. Zo ook deze Indische gerandomiseerde gecontroleerde studie bij 60 fysiek gezonde mensen met een hoog stress- en angstniveau. De interventiegroepen kregen elke dag een supplement met 60 (AE60) of 120 (AE120) mg blad- en wortelextract van ashwagandha met 35 % withanoloïde glycosiden.
De resultaten tonen aan dat de angstscore (Hamilton Anxiety Rating Scale) na 60 dagen met 59 % gedaald was in de twee interventiegroepen, terwijl deze in de controlegroep een zeer lichte stijging (0,83 %) vertoonde. Het cortisolgehalte ‘s ochtends was gedaald met 66 % in de groep AE60 en met 67 % in de groep AE120, terwijl maar een daling van 2,2 % in de controlegroep werd waargenomen. Ook de testosterongehaltes zijn significant gestegen, en in beide interventiegroepen was het waargenomen stressniveau verminderd.
Lees ook: Psychobiotica om stress tegen te gaan
Ernstige twijfels over de veiligheid van ashwagandha
Ook stelt men zich al jaren de vraag of het gebruik van ashwagandha wel veilig is. In 2021 heeft Denemarken het gebruik van ashwagandha daarom ook gewoon verboden. Het Agence nationale de sécurité du médicament et des produits de santé (ansm) plaatste in 2023 de wortels van Withania somnifera op de B-lijst in de Franse farmacopee, namelijk geneeskrachtige planten die traditioneel als dusdanig of in een bereiding gebruikt worden, maar waarvan de mogelijke bijwerkingen zwaarder wegen dan het verwachte therapeutische effect.
In 2024 nam het Franse Agence nationale de sécurité sanitaire de l’alimentation, de l’environnement et du travail (Anses) dit verder onder de loep en besloot dat men onmogelijk een risicovrij consumptieniveau kan bepalen aangezien de kwaliteit van de beschikbare gegevens nog te wensen overlaat. Rekening houdend met de vermoedelijk nadelige effecten op de schildklier, de lever, het hart, het centrale zenuwstelsel, de vruchtbaarheid en de foetale ontwikkeling adviseert het Anses mensen met schildklier-, lever- of hartproblemen, mensen met hyperandrogenisme, zwangere vrouwen, mensen die kalmeringsmiddelen nemen of mensen die een therapie volgen met een onderdrukkend effect op het centrale zenuwstelsel om geen voedingssupplementen met Withania somnifera in te nemen. Kortom, enige voorzichtigheid is aangewezen.
Lees ook: Het ANSES waarschuwt voor berberinesupplementen