Zou de combinatie van gehakt en tomatensaus een uitschuiver op vlak van voeding kunnen zijn? Dat is alvast wat blijkt uit de bevindingen van wetenschappers aan de universiteit van Ohio. IJzer zou de opname van lycopeen en zijn derivaten namelijk aanzienlijk verminderen.
Dé hartverwarmende schotels bij uitstek, die wij graag lang laten sudderen of net snel in een handomdraai klaarmaken. Gehaktballen in tomatensaus of bolognesesaus zijn grote klassiekers op iedere tafel, groot of klein. Toch hebben ze een verborgen nutritionele schaduwkant. Lycopeen, een krachtige antioxiderende stof die voorkomt in tomaten, en zeker in gestoofde tomaten, verliest een groot deel van zijn biobeschikbaarheid in combinatie met ijzerrijke voeding.
Al onze artikels over lycopeen
Lycopeen en ijzer gaan niet goed samen
Nuancering: het voorbeeld van gehaktballen in tomatensaus dient hier enkel als metafoor. De onderzoekers die deze studie voerden, onderzochten in werkelijkheid de impact van ijzersulfaat op lycopeen. Ze analyseerden het bloed en de spijsverteringssappen van een groepje studenten geneeskunde. Sommigen onder hen kregen daarvoor een mengsel op basis van tomatenpuree met ijzer. Anderen dronken dan weer een mix zonder ijzer.
De uitkomst: het niveau van lycopeen in het bloed en de spijsverteringssappen lag aanzienlijk lager bij de proefpersonen die het mengsel met ijzersupplementen dronken. Dit wijst op een afname van de biologische beschikbaarheid van de antioxidanten in tomaten. Met andere woorden: indien we een bron van ijzer, zoals gehakt en gehaktballen, of zelfs ijzerhoudende tarwevlokken combineren met tomatensap of lycopeenrijk fruit (watermeloen, rode pompelmoes, …) dan wordt de toevoer van lycopeen naar het organisme minstens gehalveerd.
IJzer, een mineraal met twee gezichten
IJzer is onontbeerlijk voor de menselijke fysiologie, maar heeft ook zijn slechte kanten. We weten dat het zich slecht laat combineren met bepaalde polyfenolen (tannine) of bestanddelen van volkorengranen (fytinezuur, oxalaten). Deze studie toont voor het eerst aan dat ijzer wellicht via oxidatie in de darmen ook sterk bijdraagt tot een verminderde opname van bepaalde kostbare carotenoïden zoals lycopeen.
Verschillende onderzoeken wezen op potentiële kankerbestrijdende voordelen van lycopeen, met name bij prostaatkanker, en long- en huidkanker. De auteurs vragen om bijkomend onderzoek over dit onderwerp. Zo willen ze de exacte rol en het metabolisme van lycopeen beter begrijpen, maar ook de invloed van bepaalde antinutritionele factoren zoals ijzer.
NIEUW: de Belgische voedingsprioriteiten
voor 2019 in de Voedingstak
