De EFSA heeft de veiligheid van bètacaroteen als voedingssupplement verduidelijkt, maar naar het werkelijke nut blijft het gissen.
Voedingssupplementen kunnen nuttig zijn om tekorten aan te vullen. Ze worden ook steeds vaker genomen om de inname van voedingstoffen te optimaliseren, in de hoop een groot aantal ziektes terug te dringen. Het concept van een optimale inname van voedingsstoffen bezorgt onderzoekers echter kopzorgen, omdat die veel moeilijker te bepalen valt dan de inname die nodig is om een tekort te vermijden, verliezen te compenseren of een bepaalde functie van het lichaam te garanderen.
Wanneer blijkt dat bepaalde producten meer gevolgen hebben dan men dacht, kan men de voedingsaanbevelingen naar boven of beneden herzien om grotere risico’s te voorkomen. Het is dus niet eenvoudig om het juiste evenwicht te vinden.
Tussen gunstig en giftig
Bètacaroteen en andere antioxidanten van de familie van carotenoïden en fenolische verbindingen hebben wel een gezondheidspotentieel, maar niet het statuut van voedingsstof. Er worden dus geen voedingsaanbevelingen opgesteld.
Toch heeft de EFSA een gezondheidsclaim goedgekeurd voor de fenolen uit olijfolie met betrekking tot de bescherming van LDL-cholesterol tegen oxidatieve stress. Sommige positieve effecten worden dus wel erkend.
Het is niet eenvoudig om het juiste evenwicht te bepalen.
Hoewel bètacaroteen al lange tijd hoopgevend lijkt, is het preventief potentieel nog niet bewezen. In hoge doseringen blijkt het zelfs meer kwaad dan goed te doen, vooral bij rokers.
Magere troost
De Europese Commissie heeft de EFSA gevraagd duidelijkheid te scheppen en een maximale hoeveelheid caroteen te bepalen, die veilig kan worden geconsumeerd. Die werd vastgelegd op 15 mg per dag, ingenomen via supplementen en additieven. Onderzoeken toonden immers geen verhoogde incidentie van longkanker aan bij zware rokers die dosissen tussen 6 en 15 mg consumeerden. Pas vanaf een inname van 20 mg/dag gedurende vijf tot zeven jaar werd een verhoogde kans op longkanker vastgesteld.
Goed nieuws? In elk geval voor wie supplementen met bètacaroteen neemt en nu gerustgesteld is omdat er geen verhoogd risico is op kanker. Anderzijds kan men zich vragen stellen bij het nut van bètacaroteen, als het enige voordeel in een niet-hoger risico op kanker ligt…
FIA 18_maart 2013.
Referentie: EFSA Journal, 2012; 10(12): 2953, 7 pp.