Het is zo ver: de EFSA heeft eindelijk de beoordeling afgerond van de functionele generieke gezondheidsclaims. We blikken terug op de voorbije drie jaar…

 

De experts van de EFSA hebben een beslissende etappe bereikt met de publicatie van de evaluatie van de laatste reeks functionele generieke gezondheidsclaims (behalve de claims over plantenstoffen). Met de publicatie van deze laatste reeks evaluaties komt een einde aan een project dat een dikke drie jaar heeft geduurd.

De wetenschappers van het NDA-panel voor dieetproducten, voeding en allergieën zijn klaar met de beoordeling van de laatste 20 % van alle functionele generieke gezondheidsclaims die sinds juli 2008 bij de Europese Commissie zijn ingediend. Het betreft beweringen die vallen onder artikel 13.1 van de Europese Verordening 1924/2006/EG. De oorspronkelijke lijst die de Commissie aan de experts had voorgelegd telde bijna 4650 gezondheidsclaims, een enorme opdracht dus. Van deze claims werden er 331 verworpen en 1548 claims over producten op basis van planten werden aan een ander, specifiek evaluatieproces onderworpen. De EFSA heeft in totaal 2758 gezondheidsclaims weerhouden voor zijn evaluatie om na te gaan of ze al dan niet steunen op gegronde wetenschappelijke argumenten.

Eén claim op vijf goedgekeurd

De Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) kan nu de balans opmaken. Gezien het grote aantal ingediende claims heeft de EFSA ze ingedeeld in groepen met gelijkaardige kenmerken. In totaal werd ongeveer één claim op de vijf goedgekeurd (omdat ze voldoende gestaafd waren met bewijsmateriaal).

 

Deze claims gaan over:

–       Vitaminen en mineralen

–       Voedingsvezels en de controle van het glucosegehalte in het bloed, het cholesterolgehalte in het bloed en de gewichtscontrole. De vezels uit haver- en gerstkiemen hebben bijvoorbeeld een positieve invloed op de groei van de fecale massa, of de consumptie van roggevezels wordt in verband gebracht met positieve veranderingen in de darmfuncties

–       Levende culturen in yoghurt en de vertering van lactose

–       Polyfenolen in olijfolie en hun antioxiderende werking

–       Noten en een betere werking van de bloedvaten

–       Fructose en zijn effect op de verlaging van de post-prandiale glycemische respons

–       Maaltijdvervangers en gewichtscontrole

–       Vetzuren en de hartfuncties

–       Suikervervangers, zoals xylitol en sorbitol, en hun rol in het behoud van de tandmineralisering en in de verlaging van het glucosegehalte in het bloed

–       Het natriumgehalte en het behoud van een normale bloeddruk

–       Dranken die koolhydraten en elektrolyten bevatten, en de prestaties bij het sporten

–       Melatonine en de slaapfunctie

–       Chitosan en de regulering van het cholesterolgehalte (maar niet de verlaging van het lichaamsgewicht)

–       …

Op drie jaar tijd heeft de EFSA niet minder dan 341 wetenschappelijke adviezen gepubliceerd.

 

Voor de rest van de claims werd een negatief advies uitgevaardigd om verschillende redenen: een gebrek aan informatie, waardoor de stof waarvoor de claim wordt gemaakt niet kon geïdentificeerd worden, de verwijzing naar te ruime categorieën van voedingsmiddelen, een gebrek aan bewijzen om de voordelen van het geclaimde effect voor de lichaamsfuncties te staven, een gebrek aan nauwkeurigheid in de formulering of een gebrek aan referentieonderzoeken. Bepaalde probiotica, antioxidanten en oplosbare vezels hebben bijvoorbeeld niet de verwachte resultaten opgeleverd.

Wat houdt de toekomst in?

De doelstelling van deze evaluaties lijkt bereikt. De Europese Commissie en de lidstaten beschikken nu over een lijst met goedgekeurde claims voor voedingsmiddelen, die de Europese consumenten in staat stellen om in de supermarkt beter geïnformeerde keuzes te maken. Nu is het aan de Commissie en de lidstaten om deze wetenschappelijke adviezen te vertalen in regelgeving.

 

Het werk dat de wetenschappelijke experts de voorbije drie jaar hebben geleverd, lijkt in ieder geval te hebben bijgedragen tot nieuwe inzichten voor onderzoek in de voedingsmiddelenindustrie. De EFSA heeft bovendien een oriënterend document afgewerkt over deze claims, maar wil nog een stap verder gaan. De wetenschappers van het NDA-panel voor dieetproducten, voeding en allergieën zullen ook in de toekomst gezondheidsclaims blijven evalueren. Ook wil de EFSA een nieuwe ondersteuningsdienst lanceren om de dialoog te bevorderen met de instanties die evaluaties en goedkeuringen aanvragen. Wordt ongetwijfeld vervolgd…