Het is al lang bekend dat sommige vezels een rol spelen in de darmtransit, maar vandaag weten we ook dat ze een belangrijk effect hebben op de microbiota. Hun kerntaken? De regulering van de eetlust en de energiebalans.
Gezondheidseffecten van voedingsvezels werden ontdekt in de jaren zeventig. Lange tijd werd gedacht dat ze vooral nuttig waren voor een soepel verloop van de darmtransit. Dat aspect blijft uiteraard interessant, maar tegenwoordig worden vezels beschouwd als een volwaardige voedingsstof met een gemiddelde energetische waarde van 2 kcal per gram, wat lager is dan bij bijvoorbeeld suiker, zetmeel, of eiwitten, die telkens een energetische waarde hebben van 4 kcal per gram, en in vergelijking tot vetten en oliën, die een energetische waarde hebben van 9 kcal per gram.
Vetzuren met korte keten
De energiewaarde (tegenwoordig algemeen gebruikt voor het berekenen van de energiewaarde van voedsel) weerspiegelt de verandering die de vezels kunnen ondergaan in de dikke darm door toedoen van de microbiota. Een deel van de vezels wordt gefermenteerd. Zo ontstaan vetzuren met korte keten. Na resorptie blijken deze vetzuren tal van interessante effecten te hebben.
Byrne en andere onderzoekers hebben onlangs een hypothese voorgesteld om verschillende mechanismen toe te lichten hoe de fermentatie van voedingsvezels bijdraagt aan de regulering van de eetlust, en uiteindelijk ook aan de energiebalans, waardoor vezels het behoud van een gezond gewicht mogelijk kunnen maken (zie afbeelding).
Voorgestelde mechanismen om de invloed van fermentatie op de energiebalans toe te lichten
Microbiota: diversiteit is goed
Een deel van de vezels die we innemen, wordt gebruikt door bepaalde bacteriën. Vezels zijn nuttig voor de microbiota: ze zorgen in het bijzonder voor microbiële diversiteit (2). Een meer gediversifieerde microbiota wordt geassocieerd met een aantal gezondheidsvoordelen, zoals een lager risico op obesitas, insulineresistentie, levervet en laaggradige ontstekingen (3).
We moeten beseffen dat vezels een veel actievere rol spelen in onze gezondheid dan we aanvankelijk dachten. Hoog tijd dus om verder te kijken dan enkel het ‘mechanische’ effect dat sommige vezels hebben op de duur van de darmtransit. Volkorenbrood is, meer dan wit brood, een waardevolle bron van voedingsvezels.
Lees meer: Alle soorten brood bevatten vezels
Meer informatie op www.broodengezondheid.be
Referenties
(1) Byrne C.S. et al., Int J Obes (Lond), 2015 Sep; 39(9): 1331–1338.
(2) Simpson H.L. et al., Aliment Pharmacol Ther., 2015.
(3) Le Chatelier E. et al., Nature, 2013.