Hoe vaak nemen ouders die woorden niet in de mond? Maar alleen door dat zinnetje worden kinderen natuurlijk niet groot. Soep speelt weliswaar een zekere rol, maar nog belangrijker zijn de juiste voedingsstoffen die de fœtus en het kind helpen bij de groei en de ontwikkeling. Niet pas als er soep op tafel komt, maar al heel wat eerder! Met sommige voedingsstoffen, zoals vitamine b9, begin je het beste al voor de conceptie!
Uit talloze wetenschappelijke studies blijkt dat folaten al heel vroeg een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van de foetus. Dat komt omdat ze betrokken zijn bij de synthese van DNA, essentieel voor de normale celdeling van de eicel en de ontwikkeling van het embryo. Ook hebben vele studies aangetoond dat foliumzuur een belangrijke functie vervult bij het voorkomen van misvormingen in het centrale zenuwstelsel.
De vorming van het centrale zenuwstelsel begint al vroeg in de embryonale ontwikkeling, rond de achttiende dag na de bevruchting van de eicel. De hersenen en het ruggenmerg ontwikkelen zich snel in het nog zeer kleine embryo (3-4 mm). Zo wordt de neurale plaat gevormd, die overgaat in een groef waarvan de wanden geleidelijk dichter bij elkaar komen en zich van boven naar beneden sluiten. Rond de zesentwintigste dag van de zwangerschap komt zo de neurale buis tot stand.
Precies op dit kritieke moment lijkt foliumzuur een uiterst belangrijke rol te spelen, al is het mechanisme daarachter nog niet opgehelderd. Is er onvoldoende foliumzuur, dan bestaat het risico dat de wanden van de neurale buis zich niet volledig sluiten. Dat kan aanleiding geven tot misvormingen, ook wel neuralebuisdefecten (NBD) genoemd. Het bekendste defect is spina bifida of myelomeningocèle, waarbij de rug van het pasgeboren kind niet volledig gesloten is.
[box type=”note” style=”rounded”]
Zuigelingen hebben meer vetten nodig dan volwassenen.
[/box]
Vele studies bevestigen de hypothese dat de inname van foliumzuursupplementen het risico op misvormingen van dit type kan verminderen. De huidige aanbevelingen pleiten voor een dagelijkse inname van 400 microgram enkele maanden voor de zwangerschap, tijdens de zwangerschap en zolang de moeder borstvoeding geeft.
Kan het verrijken van de voeding met foliumzuur een oplossing bieden?
Het lijkt erop dat vrouwen hierover onvoldoende geïnformeerd worden. Een analyse van 52 studies uitgevoerd in 20 westerse landen heeft namelijk aangetoond dat, tussen 1999 en 2001, 0,5 tot 52% van de vrouwen folium zuur innam als voorbereiding op de zwangerschap. En in landen waar bewustmakingscampagnes werden gehouden, bereikten die nooit een slaagpercentage van meer dan 50%1.
Enkele landen, zoals Zwitserland of de Verenigde Staten, kwamen daarom op het idee om bepaalde voedingsmiddelen te verrijken met folaten om het voor vrouwen gemakkelijker te maken hun behoeften te dekken via hun voeding. Zo wil de stichting Folsäure Offensive Schweiz (“Foliumzuuroffensief Zwitserland”)2 foliumzuur toegankelijker maken voor de Zwitserse bevolking door een bepaalde reeks voedingsmiddelen te verrijken met tarwekiemen rijk aan folaten of met synthetisch foliumzuur.
De sleutels tot groei en ontwikkeling
Er zijn natuurlijk ook andere noodzakelijke voedingsstoffen, essentiële vetzuren bijvoorbeeld. Tijdens de groei mag de inname van vetten dan ook niet verwaarloosd worden, want vetten zijn goede bronnen van vitamine E en omega 3- en omega 6-vetzuren, die jonge kinderen dagelijks broodnodig hebben. Docosahexaeenzuur (DHA) is in dit opzicht essentieel: het speelt een belangrijke rol in de opbouw van de hersenmembranen en in het visuele en neurologische ontwikkelingsproces.
Vergeet niet dat zuigelingen meer vetten nodig hebben dan volwassenen. Het is dus belangrijk om ervoor te zorgen dat er voldoende vetten in de voeding aanwezig zijn, en dan vooral essentiële vetzuren die niet door het lichaam kunnen worden aangemaakt.
Een adequate inname van meervoudig onverzadigde vetzuren (omega 3 en omega 6) is inderdaad fundamenteel bij kinderen, vooral omdat die:
- de energie leveren die het lichaam nodig heeft om goed te functioneren,
- zorgen voor een goede werking van de cellen,
- bijdragen tot het optimaal functioneren van de hersenen (aandachtig zijn, leren, enz.).
Ouders wordt dan ook aangeraden om een paar eetlepels plantaardige olie (uit koolzaad, bernagie, tarwekiemen, zonnebloempitten, … ) toe te voegen aan aardappelpuree, pasta of rauwkost. Ook margarine op brood of bij verse groenten is een goede manier om ervoor te zorgen dat kinderen voldoende vetzuren binnenkrijgen.
1. Ray J.G. et al., Br J Obstet Gynaecol, 111(5):399-408, 2004. 2. www.folsaeure.ch/fr. 3. Brooks et al., Lancet, 366: 999-1004, 2005.Sazawal et al., Pediatrics, 108: 1280-1286, 2001.Baqui et al., Br Med J, 325: 1059-1065, 2002. 4. Brown et al., Am J Clin Nutr, 75: 1062-1071, 2002.
