Er is een verband bevestigd tussen stress bij ouders en obesitas bij hun kinderen, met bijzonder uitgesproken effecten in de groep ‘Hispanics’ (Noord-Amerikanen van Spaanssprekende afkomst). De analyse wijst uit dat de gewichtstoename bij kinderen van tien jaar met ouders die een hoog stressniveau hebben, ongeveer 7% hoger ligt dan bij de andere kinderen.
Dr. Shankardass, epidemioloog en professor psychologie, voerde deze analyse uit op basis van de gegevens van de Children’s Health Study, een cohort dat oorspronkelijk bedoeld was om de langetermijneffecten van de luchtvervuiling op de respiratoire gezondheid van kinderen te meten. Elk jaar werd de BMI berekend van 4078 kinderen die bij het begin van het onderzoek (2002–2003) tussen de vijf en de tien jaar oud waren. Het stressniveau van hun ouders werd telkens geëvalueerd aan de hand van een vragenlijst.
Grotere stijging van de BMI bij het kind
Uit de analyse blijkt dat een hoog stressniveau bij de ouders bij aanvang van het onderzoek in verband staat met een extra toename van de BMI van de kinderen op tienjarige leeftijd met 0,287 kg/m2, wat naar schatting overeenkomt met 2% van de gemiddelde BMI op die leeftijd. Datzelfde verhoogde stressniveau bij de ouders hangt eveneens samen met een grotere stijging van de gewichtstoename tijdens de opvolgingsperiode (2 tot 5 jaar, verschillend van kind tot kind), of omgerekend een stijging van de afwijking van de BMI met 0,054 kg/m2. Daarmee ligt de toename van de BMI in die periode dus 7% hoger dan gemiddeld. Die variaties zijn nog opvallender bij kinderen in de groep ‘Hispanics’.
Het gaat dus om een ‘klein’ effect?
De stress van ouders heeft bij hun kinderen een klein effect op de stijging van de BMI en leidt tot een vroegtijdiger gewichtstoename. Het verschil kan miniem lijken, maar het effect werkt net in op het moment dat kinderen nieuwe gewoonten leren aannemen op het gebied van voeding en lichaamsbeweging. Als die gewichtstoename zich bovendien zou voortzetten in de loop van hun leven, zou dat onherroepelijk leiden tot obesitas en ernstige gezondheidsproblemen.
Waarom heeft de stress van de ouders een dergelijke impact?
Gestresseerde ouders trekken minder tijd uit voor fysieke activiteiten met hun gezin, en kiezen vaker voor ongezonde voeding. Stress bij de ouders kan ook leiden tot stress bij hun kinderen, die zich zelf ook ‘aanpassen’ door meer te eten en minder te bewegen. Tot slot kan stress mogelijk bij de kinderen zelf biologische wijzigingen veroorzaken die leiden tot gewichtstoename. De conclusie is dus eerder dat hulpmaatregelen vooral gericht zouden moeten zijn op gezinnen in moeilijke omstandigheden, bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat ze over gezonde voeding beschikken, of door hen te helpen om hun stress de baas kunnen.
Shankardass K. et al., Pediatric Obesity, published online 5/12/2013.
