Een meta-analyse van de gegevens van een honderdtal prospectieve studies, over een totaal van 1,8 miljoen deelnemers, wijst uit dat de helft van de hartaanvallen en de CVA’s die gekoppeld zijn aan obesitas, te wijten zijn aan drie factoren: de bloeddruk, de cholesterol en de bloedsuikerspiegel.
Bijna 3,4 miljoen overlijdens per jaar worden gekoppeld aan hartproblemen en overgewicht. Het beperken van het hartrisico als gevolg van obesitas is dan ook een prioritaire uitdaging voor de volksgezondheid. Inschatten hoe groot het risico op dodelijke hartproblemen als gevolg van overgewicht werkelijk is: dat was precies het doel van deze analyse van 97 onderzoeken, uitgevoerd door een internationaal consortium onder leiding van een team van Harvard, het Londense Imperial College en de Universiteit van Sydney.
Op dertig jaar tijd is de prevalentie van obesitas verdubbeld. Wereldwijd lijden 1,4 miljard volwassenen ouder dan 20 aan overgewicht of obesitas. Rekening houdend met deze cijfers, en met het bekende verband tussen overgewicht en het risico op hartproblemen en CVA’s, hebben de onderzoekers in eerste instantie getracht de omvang van de schade in te schatten. Het resultaat: jaarlijks kunnen 3,4 miljoen overlijdens worden gekoppeld aan overgewicht.
Maar wat is het werkelijke aandeel van het overgewicht in deze incidentie? Bij hartziekten en CVA’s spelen immers nog heel wat andere risico’s mee … Uit de analyse blijkt dat een te hoge bloeddruk, een te hoog cholesterolniveau en een te hoge bloedsuikerspiegel bijna de helft van de toename van het risico op hartziekte en drie kwart van de toename van het risico op een CVA kan verklaren bij personen met overgewicht of obesitas.
Hypertensie alleen vertegenwoordigt 31 % van de toename van het risico op hartziekten en 65 % van de toename van het risico op een CVA. Van de drie geïdentificeerde factoren is dit dan ook de belangrijkste risicofactor voor hartproblemen en CVA’s in geval van obesitas.
En als we die risicofactoren onder controle konden houden? ‘Met een betere diagnose en behandeling van een hoge bloeddruk zouden bepaalde nefaste effecten van overgewicht of obesitas voorkomen kunnen worden,’ legt prof. Goodarz Danaei, professor in Volksgezondheid en auteur van het onderzoek, uit.
Co-auteur Majid Ezzati van het Imperial College in Londen waarschuwt echter dat ‘het onder controle houden van de bloeddruk, het cholesterolniveau en diabetes aan de hand van geneesmiddelen handig is, maar ontoereikend om de kwalijke gevolgen van overgewicht en obesitas teniet te doen.’
De enige oplossing: de obesitasepidemie een halt toeroepen. Want zelfs als bloeddruk, bloedsuikerspiegel en cholesterol ‘onder controle’ zijn, lopen obese personen nog steeds een groter risico op hartaanvallen en CVA’s.
The Lancet, Early Online Publication, 22/11/2013.