Uit verschillende onderzoeken blijkt er een omgekeerd verband te bestaan tussen de consumptie van voedingsvezels en overgewicht/obesitas. Maar helpt de verrijking van voedingsmiddelen en dranken met geëxtraheerde en geïsoleerde vezels effectief om minder te eten en gewicht te verliezen?
Vezels werden lang enkel genoemd in het kader van de darmtransit, maar nu blijken ze dus ook heel wat mogelijk interessante gezondheidsvoordelen te hebben. Een daarvan springt er alvast uit, in het kader van de obesitasepidemie: het hongerstillende effect of op zijn minst de beperking van het hongergevoel, en dus de voedselinname. Dit kan zowel preventief (gewichtstoename beperken) als curatief (gewichtsverlies bevorderen) interessant zijn. Heel wat studies signaleren een omgekeerd verband tussen vezelconsumptie en gewicht. Vandaag worden geëxtraheerde en geïsoleerde vezels aan heel wat producten toegevoegd. Dit kan zeker de kloof tussen de consumptie en de aanbevolen hoeveelheden dichten, maar is dit doeltreffend om de honger te stillen en gewichtsverlies in de hand te werken?
Lees ook: Volkoren granen leiden tot minder vetophoping
Magere resultaten voor geëxtraheerde en gezuiverde voedingsvezels
Om deze vraag te kunnen beantwoorden, hebben Amerikaanse wetenschappers, wiens onderzoeken in het tijdschrift Appetite zijn verschenen, de literatuur hierover onder de loep genomen. Ze analyseerden 136 onderzoeken, waaronder 107 ‘acute’ studies en 29 ‘chronische’ studies.
Globaal genomen geven de resultaten aan dat de meeste geëxtraheerde en geïsoleerde vezels die aan voedingsmiddelen en dranken worden toegevoegd, geen significant effect hebben op het hongersignaal of de energie-inname.
In de ‘acute’ studies worden twee viskeuze vezels (alginaat en guargom) en havervezels het vaakst genoemd om het hongergevoel te stillen. Idem voor de aanvoer van resistente maltodextrine en dextrine, maar dan enkel in de ‘chronische’ studies, niet in de ‘acute’ studies.
Viskeuze vezels worden meer in verband gebracht met een hongerstillend effect dan niet-viskeuze vezels. Bovendien lijkt de fermenteerbaarheid van geëxtraheerde en geïsoleerde vezels geen invloed te hebben op het hongergevoel.
Lees ook: De juiste muziek kiezen om gezonder te eten?
Kwestie van matrixeffect?
Hoewel vezels veelal gebruikt worden om de honger te stillen, bestaat er nog twijfel over de doeltreffendheid van toegevoegde geëxtraheerde en gezuiverde vezels in voedingsproducten om de energie-inname te beperken en zo overgewicht/obesitas te bestrijden. De vergelijking van deze gegevens met de gegevens die een van nature vezelrijke voeding in verband brengt met een lager lichaamsgewicht, herinnert ons eraan dat de effecten van een voedingsproduct zich niet beperken tot de nutriënten ervan. Of anders gezegd: vezels maken integraal deel uit van de voedingsmatrix, maar de effecten ervan verschillen.
Dit pleit dus voor de consumptie van zo natuurlijk mogelijke vezelbronnen in plaats van producten die verrijkt zijn met geëxtraheerde en gezuiverde vezels. Een verschil dat zich niet in de tabel met voedingswaarden laat zien, maar wel in de ingrediëntenlijst.
Lees ook: Matrixeffect voeding: meer dan de som van de nutriënten
Bron:
Mah E et al. Appetite 2023, 180:1106340. https://doi.org/10.1016/j.appet.2022.106340