Het EAT-Lancet-model voor een gezond mondiaal voedingspatroon is bijgewerkt sinds de eerste versie in 2019. De wijzigingen hebben vrijwel geen betrekking op de inhoud van het voorgestelde voedingspatroon, maar wel op de toevoeging van een pijler van sociale rechtvaardigheid.
Met als doel om in 2050 de hele wereldbevolking, die dan bijna 10 miljard mensen zal tellen, gezond te voeden, zonder de capaciteit van de planeet om in deze voeding te voorzien te overschrijden, publiceerde de eerste EAT-Lancet-commissie haar rapport in 2019. De commissie, die aanvankelijk uit 37 deskundigen bestond, werd uitgebreid tot 70 deskundigen uit 6 continenten. Het model voor duurzame voeding werd zo herzien op basis van recentere wetenschappelijke gegevens. In vergelijking met de vorige versie legt deze versie meer nadruk op de manier waarop een dergelijke voeding op een rechtvaardige manier kan worden bereikt, rekening houdend met het recht op voedsel, het recht op fatsoenlijk werk en het recht op een gezond milieu. Sociale rechtvaardigheid, die in de EAT-Lancet 2019 vrijwel afwezig was, wordt zo een belangrijke pijler van duurzame voeding.
Lees ook: EAT-Lancet: het planetaire bord is flexibel en dus toegankelijk
EAT-Lancet 2025: zout doet zijn intrede
Wat verandert er tussen 2019 en 2025 op het zogenaamde planetaire bord? Gelukkig niet veel. De voorgestelde hoeveelheden zijn vrijwel hetzelfde als in 2019. Het gaat dus nog steeds om een sterk plantaardig bord, met, in afnemende volgorde van gewicht, veel groenten, volkoren granen, fruit en noten. Rood vlees blijft beperkt tot 15 g per dag (14 g/dag in 2019). Maar het grote verschil, dat echter grotendeels onopgemerkt is gebleven, is dat het wereldwijde bord nu ook een aanbeveling voor natrium bevat, namelijk minder dan 2 g per dag. Dit komt overeen met de nationale aanbevelingen en die van de Wereldgezondheidsorganisatie, die aanbevelen om zout te beperken tot 5 g per dag. Dit is een niet te verwaarlozen punt, aangezien bij de voedseltransitie, die bestaat uit het plantaardiger maken van de voeding, bepaalde plantaardige producten sterk inzetten op zout om de smaakpapillen te prikkelen…
Lees ook: VS nog lang niet klaar voor het planetaire bord ‘EAT’
Kritiek op het EAT-Lancet
Hoewel het EAT-Lancet-model relatief goed wordt ontvangen door de academische wereld op het gebied van voeding, is natuurlijk niet iedereen er blij mee. Om te beginnen de vleesindustrie, die zich benadeeld voelt.
Vanuit wetenschappelijk oogpunt omvat de kritiek hoofdzakelijk drie punten:
- het te theoretische en moeilijke karakter ervan, dat voor het merendeel moeilijk in de praktijk te brengen is
- de bezorgdheid over de voedselonzekerheid en de stijging van de prijzen voor landen met een laag inkomen
- de adequate dekking van bepaalde micronutriënten, gezien de sterke vermindering van dierlijke producten
Toch blijft dit model een zekere flexibiliteit behouden (aanbevolen gewicht) en vormt het een kompas dat de juiste richting aangeeft naar een duurzame voeding.
Lees ook: EAT-Lancet-richtlijnen: een tekort aan micronutriënten?
Bron
The Lancet Commissions, Volume 406, Issue 10512, pp. 1625–1700, October 11, 2025
