Micro- en nanoplastics zitten overal, en zeker in onze voeding. Westerse, mediterrane of lacto-ovo-vegetarische voeding: welke bevat de meeste plastic deeltjes? Benieuwd!
Glas, papier, metaal, katoen, hout … Al deze materialen worden geleidelijk door plastic vervangen. Dankzij zijn vele voordelen (lage productie- en transportkosten, lange levensduur, beschermende eigenschappen, diverse kleuropties …) is plastic vandaag een alomtegenwoordig basismateriaal in ons leven. In die mate dat het gewoon ook deel uitmaakt van onze omgeving. In minder dan een eeuw tijd heeft de mens meer dan 8 miljard ton plastic geproduceerd. Of anders gezegd: 1 ton per persoon! Vandaag eindigt meer dan 60 % hiervan als afval. Het grootste deel belandt zo in de zee, op de grond, in de lucht en in levende organismen, waaronder de mens. Deze verspreiding gebeurt in de vorm van micro- en nanoplastics (MNP), die respectievelijk kleiner zijn dan 5 mm en 1 µm. De schadelijke effecten ervan zijn nog grotendeels onbekend, maar komen stilaan aan het licht. Vandaar de groeiende belangstelling voor de blootstellingswijzen en de kwantificering ervan. Volgens studies zouden we elke dag 39.000 à 52.000 MNP-deeltjes consumeren, met een massa van 0,1 tot 5 g (het gewicht van een bankkaart) per week.
Lees ook: Obesitas en diabetes: is chemische vervuiling een oorzaak?
Plastic deeltjes in 3 soorten voeding
Poolse onderzoekers hebben hierover een review gemaakt, die in Molecules is verschenen. Ze leggen uit dat er MNP werden aangetroffen in fruit, groenten, drinkwater, zeevruchten, vlees, zuivelproducten en granen, en dat er zeer hoge niveaus werden teruggevonden in bewerkte voeding. De blootstelling verschilt echter significant naargelang de voeding, maar ook naargelang de bereidingswijze van de voedingsmiddelen, het gebruikte verpakkingsmateriaal en de geografische aspecten. De grootste blootstelling aan MNP gebeurt via inname, gevolgd door inademing en contact met de huid.
In hun review – en die is een primeur – hebben de onderzoekers de blootstelling aan microplastics berekend voor drie voedingspatronen die in Europa veel voorkomen:
- Gezonde voeding op basis van de mediterrane voedingsprincipes: komt overeen met de ‘klassieke’ voedingsaanbevelingen of Food Based Dietary Guidelines.
- Westerse voeding: is rijk aan ultrabewerkte producten (waaronder fastfood, afhaalgerechten en bereide gerechten), verzadigde vetzuren (vooral van dierlijke oorsprong), vlees en bewerkt vlees.
- Lacto-ovo-vegetarische voeding: bevat geen vlees, vis en kaas op basis van stremsel. De eiwitten komen vooral uit peulen, noten, melk, yoghurt, bepaalde kazen en eieren.
Lees ook: Meer voedselallergieën door pesticiden
Een andere kant van lacto-ovo-vegetarisme
De resultaten zijn niet wat je zou verwachten, namelijk dat de westerse voeding (de minst evenwichtige van de drie en met meer voorverpakte producten) het meeste MNP zou bevatten … Integendeel! De onderzoekers komen tot het besluit dat de lacto-ovo-vegetarische voeding het meeste MNP bevat, namelijk 69,1 miljoen deeltjes per dag. Dat is zowat het dubbele van de andere twee voedingspatronen. Volgens de onderzoekers is dit verschil vooral te wijten aan het hogere aandeel fruit, groenten en noten.
Indien we ons enkel baseren op het aandeel MNP is de westerse voeding het gunstigste met ‘slechts’ 36,4 miljoen deeltjes per dag. Maar indien we de aspecten ‘gezondheid’ en MNP-gehalte in rekening nemen, dan is de mediterrane voeding (37,5 miljoen MNP-deeltjes per dag) volgens de onderzoekers het interessantste en veiligste.
Naast het voedingspatroon raden de onderzoekers aan om verpakte voedingsproducten (in plastic) te mijden en opnieuw te kiezen voor glazen, houten of metalen keukengerei om de hoeveelheid ingenomen MNP-deeltjes te beperken.
Lees ook: Arseen in rijst kan gezondheid bedreigen
Bron
Duba A, Petka K. Molecules 2025,30(18),3666. https://doi.org/10.3390/molecules30183666
