Is de klassieke opvatting dat obesitas ontstaat door een slecht evenwicht tussen calorie-inname en calorieverbruik achterhaald? Voortaan lijken we ook rekening te moeten houden met andere factoren, zoals de alomtegenwoordige hormoonontregelaars.
Obesitas en diabetes nemen almaar toe en worden vooral toegeschreven aan een overmatige energie-inname, die niet in verhouding staat tot een te laag energieverbruik. Is deze klassieke opvatting vandaag aan herziening toe? Het wordt alvast gesuggereerd door recente gegevens, waaronder een verslag dat vorig jaar door het Réseau Environnement Santé en de Mutualité Française werd gepubliceerd.
Hierin wordt de rol belicht van hormoonontregelaars. Tot deze categorie behoren organische chloorverbindingen zoals bestrijdingsmiddelen, vlamvertragers zoals PCB’s, bisfenol A (BPA), ftalaten en zelfs zware metalen. Deze verbindingen kunnen het vetweefsel verstoren, dat nu niet meer louter als een opslagplaats van vet wordt gezien, maar als een organisme onder hormonale controle.
Het adagium van Paracelsus dat “de dosis het gif bepaalt” lijkt dan niet meer te kloppen. Correcter zou zijn dat “de periode het gif bepaalt”: de blootstelling aan deze verbindingen tijdens een periode zoals de zwangerschap zou schadelijk kunnen zijn tijdens de kindertijd, de volwassen leeftijd en zelfs voor de volgende generaties.
De experimentele gegevens wijzen op een verstoring van de koolhydraat- en vetstofwisseling onder invloed van deze hormoonontregelaars. Zo ontwikkelen dieren die in de baarmoeder of tijdens het zogen worden blootgesteld aan BPA en ftalaten later obesitas en een toegenomen insulineresistentie.
De Mutualité Française en het RES organiseren op 4 april 2013 in Parijs een symposium over dit onderwerp. Deelnemen is gratis, inschrijven kan nog tot 25 maart 2013 via colloque.ecod@gmail.com
Réseau environnement Santé. EVALUATION DU LIEN ENTRE ENVIRONNEMENT CHIMIQUE, OBESITE ET DIABETE (Projet ECOD), mars 2012.