De recentste Amerikaanse gegevens mogen dan wijzen op een lichte verbetering bij kleuters, toch is de prevalentie van obesitas bij kinderen in de Verenigde Staten in de laatste decennia verdubbeld. Een nieuwe studie heeft kinderobesitas per leeftijdsgroep in kaart gebracht, met als besluit dat één op de twee kinderen er al tekenen van vertoont op de leeftijd van vijf jaar.
De recentste cijfers van de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) meldden in 2011 een prevalentie van kinderobesitas tussen 9,2% en 17,9%, naargelang de staat. Ook in Frankrijk is de prevalentie van obesitas en overgewicht bij kinderen en adolescenten de afgelopen decennia sterk gestegen, al lijkt die stijging nu wel enigszins af te vlakken. Van alle kinderen van drie tot zeventien jaar heeft 18% overgewicht (16% van de jongens en 19% van de meisjes) en is 3 à 4% zwaarlijvig.
Onderzoekers van de Emory University in Atlanta analyseerden de gegevens van 7738 kinderen die deel uitmaakten van het cohort ‘Early Childhood Longitudinal Study, Kindergarten Class’. Zij zaten bij aanvang van de studie in de kleuterklas en werden negen jaar lang gevolgd. Hun lichaamsgewicht en lengte werden tijdens de studie zeven keer gemeten. Bij aanvang waren 6807 kleuters niet zwaarlijvig.
De onderzoekers bepaalden vervolgens de jaarlijkse incidentie van obesitas, de cumulatieve incidentie over negen jaar en de totale jaarlijkse incidentie volgens geslacht, sociaal-economische status, ras of etniciteit, geboortegewicht en gewicht bij aankomst in de kleuterschool.
De analyse, gepubliceerd in het New England Journal of Medicine, toonde aan dat op de leeftijd van vijf tot zes jaar 12,4% van de kinderen zwaarlijvig was en 14,9% overgewicht had. En op de leeftijd van veertien jaar was 20,8% zwaarlijvig en had 17% overgewicht.
De jaarlijkse incidentie van obesitas daalde in drie jaar tijd van 5,4% in de kleuterschool (vijf jaar) tot 1,7% op de leeftijd van acht jaar. Kinderen die op de leeftijd van vijf jaar al overgewicht hebben, lopen vier keer zo veel risico als kinderen met een normaal gewicht om tegen de leeftijd van acht tot negen jaar zwaarlijvig te zijn (cumulatieve incidentie van 31,8% vs. 7,9%). Tot slot bleek dat bijna de helft van alle kinderen die zwaarlijvig werden tussen de leeftijd van vijf en veertien jaar, al overgewicht had op vijf jaar.
De conclusie van de auteurs is duidelijk: in meer dan de helft van de gevallen begint de ontwikkeling van zwaarlijvigheid al op jonge leeftijd. Conclusies als deze wijzen op het belang van gewichtscontrole en voorlichting rond voeding, al vanaf de vroege kinderjaren.
Solveig A. Cunningham et al., N Engl J Med, 2014, 370: 403-411.
