In 2006 alarmeerde het Noorse Wetenschappelijk Comité voor de Voedselveiligheid (VKM) over de grote hoeveelheid vervuilende stoffen, zoals pcb’s en dioxine, in zalm die in Noorwegen wordt geweekt en gevangen. Na drastische maatregelen om het probleem te bestrijden zijn de nieuwe analyses van het VKM vandaag geruststellend. Toch nodigen ze niet uit om meer vette vis te eten… zeker niet als hij afkomstig is uit zee.
Het onderzoek naar de besmetting van vis uit de Baltische Zee met diverse vervuilende stoffen dateert al van eind jaren zestig. Verscheidene studies suggereerden aanhoudende hoge concentraties pcb’s en dioxine in zeezalm, maar ook in gekweekte vis, die gedeeltelijk wordt gevoed met meel van op zee gevangen soortgenoten.
In 2006 publiceerde het VKM een zeer ophefmakende analyse. Zalm, makreel en andere vette vis uit de Noorse territoriale wateren was vrijwel ongeschikt voor consumptie. Voor verschillende bestanddelen benaderde de hoeveelheid polluenten in een maaltijd de toxicologische referentiewaarden.
In 2014 is de toestand blijkbaar in grote mate positief geëvolueerd, dankzij een grote saneringsoperatie. Volgens de nieuwe analyses van het VKM zouden de gemiddelde concentraties pcb’s en dioxines in kweekvis gedaald zijn met 70%, en die van kwik met 50%.
Daardoor zijn de drempels vandaag veel lager dan het toxicologische risico, zowel bij volwassenen als bij zwangere vrouwen en kinderen.
Voor wilde vis is er echter minder goed nieuws. De zeevervuiling, die door de grotere omvang moeilijker aan te pakken is, blijft voor makreel, haring, zalm en forel een belangrijke bron van blootstelling aan vervuilende stoffen zoals pcb’s en dioxine. Wat kwik betreft (in zee meer aanwezig in magere vis zoals kabeljauw, maar wel in lagere hoeveelheid), zou het probleem vooral de consumptiefrequentie van de Noren zijn.
De studie van het VKM verandert dus niets aan de huidige aanbevelingen, die adviseren om twee keer per week vis te eten (afwisselend magere en vette vis), niet meer en niet minder. Zolang de voordelen voor de gezondheid tenminste opwegen tegen het slechte beheer van de oceaan door de mens…
Benefit-risk assessment of fish and fish products in the Norwegian diet – an update (PDF).Scientific Opinion of the Scientific Steering Committee. VKM Report 15 [293 pp].
