Het debat over het verbod op vleesnamen voor plantaardige vervangers laait opnieuw op: een coalitie van EU-lidstaten vraagt de Europese Commissie om het gebruik van vleesnamen voor plantaardige vervangers te verbieden.
Dit getouwtrek is al enkele jaren aan de gang: mogen we een plantaardige vervanger ‘steak’, ‘worst’, ‘ham’ of andere naam geven die vanouds aan vlees doet denken? De vraag blijft de sector parten spelen, en zo nu en dan flakkert het debat opnieuw op. Maar alle pogingen om vleesnamen voor plantaardige producten te verbieden, zijn tot dusver op een sisser uitgedraaid. Zo verwierp het Europees Parlement in 2020 de vraag van de vleessector om vleesnamen voor plantaardige producten te verbieden (omdat deze verwarrend zouden zijn voor de consument). Recent kwam Frankrijk met een decreet op de proppen dat het gebruik van ‘vleesachtige namen’ op plantaardige producten verbiedt (enkel op het Franse grondgebied en niet voor producten die buiten Frankrijk geproduceerd zijn, dus niet zo pertinent), maar het Hof van Justitie van de EU heeft dit ongeldig verklaard …
Lees ook: In Frankrijk geen ‘steak’ meer voor vegetarische producten
Een voorstel om 29 vleesnamen te verbieden
Maar deze nieuwe actie beoogt effectief een verordening die vleesnamen beperkt. Het initiatief gaat uit van de Tsjechische Republiek, Oostenrijk, Hongarije, Italië en Slowakije, maar ook Frankrijk, Malta, Spanje, Roemenië en Luxemburg scharen zich intussen achter dit voorstel. Ze vragen de Europese Commissie opnieuw om het gebruik van namen die vanouds aan vlees doen denken als verwijzing naar plantaardige producten te verbieden.
Als gevolg hiervan stelt de Europese Commissie voor om de term ‘vlees’ enkel nog te gebruiken voor de eetbare delen van een dier, en 29 woorden voor vleesvervangers te verbieden, waaronder: ‘rundsvlees’, ‘kalfsvlees’, ‘varkensvlees’, ‘kip’, ‘kalkoen’, ‘bacon’, ‘eend’, ‘geit’, ‘lamsvlees’, ‘schapenvlees’, ‘karbonade’, ‘borst’, ‘ribben’, ‘schenkel’, ‘rumsteak’, ‘ribs’, ‘ribeye’ en ‘T-bone’.
Maar dit verbod zou geen betrekking hebben op termen zoals ‘burger’, ‘worst’ of ‘steak’.
Dit voorstel van 16 juli 2025 moet door het Europese Parlement onderzocht worden.
Lees ook: Een ‘burger’ mag plantaardig zijn, maar kaas niet
Wordt de consument misleid?
Het belangrijkste argument voor dit soort verbod is dat de consument misleid zou worden, iets wat het Europese regelgevende kader net wil vermijden. Meerdere studies werden uitgevoerd om na te gaan of dit effectief zo is, maar de resultaten zijn allesbehalve eensluidend. Bepaalde studies melden dat dit bij de meeste consumenten maar voor zeer weinig verwarring zou zorgen. Wanneer men in andere studies vraagt of een product in de categorie ‘plantaardig product’ of ‘dierlijk product’ behoort, dan maken de respondenten significant meer fouten bij die klassering wanneer er vleestermen voor de plantaardige producten gebruikt worden …
We merken op dat de situatie helemaal anders is voor zuivelproducten, die sinds 1987 beschermd worden door de Europese wetgeving: behalve een enkele uitzondering (zoals amandelmelk of kokosmelk) is het in de EU verboden om het label ‘melk’, ‘kaas’ of ‘yoghurt’ op een plantaardig product te kleven. Ook dit verbod staat geregeld opnieuw ter discussie. Want waarom zouden we niet plantaardige ‘melk’ of ‘kaas’ mogen zeggen, maar wel plantaardige ‘steak’ of ‘burger’? De discussie is nog lang niet ten einde, en zal alleen maar extra aangewakkerd worden door het hele idee van ‘kweekvlees’ …
Lees ook: Vegetarisering: wat zijn de risico’s en de voordelen?
