Het internationale consortium van SBRN-experts (Sedentary Behaviour Research Network) heeft imposant werk verricht om een consensuele definitie van sedentair gedrag te formuleren. In dit artikel illustreren we de belangrijkste begrippen met voorbeelden.
Het consensusdocument is beschikbaar in elf talen en geeft heldere definities voor verschillende sedentaire gedragscategorieën (lichamelijke inactiviteit, stationair gedrag, beeldschermtijd …). Het doel is om de interpretatie en vergelijking van onderzoeksgegevens te vergemakkelijken.
Het SBRN legt niet alleen heldere definities vast, maar reikt ook pedagogische tools en voorbeelden aan, die we in dit artikel voor de belangrijkste termen op een rij zetten.
Wat is stationair gedrag?
- Gebruik van elektronische apparaten (bv. televisie, computer, tablet, telefoon) al zittend, onderuitgezakt zittend of liggend.
- Zittend lezen/schrijven/tekenen/schilderen/praten.
- Zitten op school of op het werk.
- Zitten in een bus, auto of trein.
- Staan in een wachtrij, in de kerk, staan tijdens een gesprek in de wandelgangen, staand een sms schrijven, staand werken aan een in hoogte verstelbaar bureau.
- Door iemand gedragen, vastgehouden of geknuffeld worden.
Onderuitgezakt zitten of liggen
- Passief onderuitgezakt zitten: sedentair loungen/hangen op een stoel of in de zetel.
- Actief onderuitgezakt zitten: liggend fietsen.
- Passief liggen: stilliggen in de zetel, in bed of op de vloer.
- Actief liggen: ‘planking’.
Sedentair gedrag: voorbeelden per leeftijdscategorie
- Zuigelingen: wakker in bed liggen met minimale beweging, in een babystoel/kinderstoel/kinderwagen/autostoel zitten met minimale beweging, door iemand gedragen, vastgehouden of geknuffeld worden.
- Peuters en kleuters (1-4 jaar): gebruik van elektronische apparaten al zittend, onderuitgezakt zittend of liggend (bv. televisie, computer, tablet, telefoon), zittend lezen/schrijven/tekenen/schilderen, zitten in een kinderwagen, zitten in een babystoel of in de zetel tijdens het eten van een maaltijd, zitten in een bus, auto of trein.
- Kinderen en jongeren (5-17 jaar): gebruik van elektronische apparaten al zittend, onderuitgezakt zittend of liggend, zittend lezen/schrijven/tekenen/schilderen, zittend huiswerk maken, in de klas zitten, zitten in een bus, auto of trein.
- Volwassenen (≥ 18 jaar): gebruik van elektronische apparaten al zittend, onderuitgezakt zittend of liggend, zittend lezen/schrijven/praten, zitten in een bus, auto of trein.
Sedentair gedrag zonder beeldscherm
- Zuigelingen: rustig op een mat liggen, in een kinderwagen of autostoel zitten met weinig beweging.
- Peuters en kleuters (1-4 jaar): in een kinderstoel, op een stoel of in een autostoel zitten, passief in een zandbak of op de grond zitten, zittend een boek lezen of een gezelschapsspel spelen.
- Kinderen en jongeren (5-17 jaar): zitten op school, zittend huiswerk maken of knutselen, een boek lezen, een gezelschapsspel spelen, in een auto zitten.
- Volwassenen (≥ 18 jaar): een boek lezen, een gezelschapsspel spelen, in een auto zitten.
Bekijk hier het volledige consensusdocument van het SBRN en
lees onze analyse in het magazine Food in Action van september 2017.