Het calciumgehalte in de voedingsmiddelen en de hoeveelheid die daadwerkelijk wordt opgenomen door het organisme, kunnen erg van elkaar verschillen. Nu is er een algoritme dat kan berekenen hoeveel calcium er wordt opgenomen, op basis van de twee belangrijkste antinutritionele factoren.
Melk wordt al heel lang als dé referentie beschouwd voor de absorptie van calcium in de darmen. Andere, met name plantaardige bronnen van calcium, hebben de naam veel minder absorbeerbaar te zijn. Vandaag wordt deze opvatting in heel wat studies genuanceerd. Calcium uit zuivelproducten blijft weliswaar een maatstaf, maar sommige andere bronnen blijken net zo goed te worden opgenomen. Andere scoren dan weer heel slecht … Aan de hand van bestaande absorptiecoëfficiënten van calcium voor bepaalde voedingsmiddelen kon onder meer worden vastgesteld dat calcium uit mineraalwater even goed wordt opgenomen als calcium uit zuivelproducten. Calcium uit spinazie daarentegen wordt heel slecht geabsorbeerd.
Dankzij de ontwikkeling van een algoritme voor de biobeschikbaarheid van calcium wordt het vanaf nu een stuk eenvoudiger om te achterhalen of het calcium in een voedingsmiddel of drank al dan niet goed zal worden opgenomen.
Lees ook: EAT-Lancet-richtlijnen: een tekort aan micronutriënten?
Oxalaat en fytaat binden zich aan calcium
De intestinale absorptie verschilt naargelang:
- De interne eigenschappen van het individu, zoals leeftijd, lengte van de darmen, de vitamine D- en calciumstatus.
- De externe factoren: de hoeveelheid ingenomen calcium en de aanwezigheid van stoffen die de absorptie van calcium afremmen.
Voor de ontwikkeling van dit algoritme hebben de onderzoekers een model uitgewerkt van de intestinale absorptie van voedingsmiddelen, dranken en verrijkte voedingsproducten aan de hand van een stabiele calciumisotoop als tracer. Ze baseerden hun model op maar liefst 496 waarnemingen. Het algoritme houdt rekening met de twee voornaamste factoren die de absorptie van calcium afremmen: oxalaat en fytaat.
Lees ook: Meer inzicht in de effecten van koffie op de bloedvaten
Hard water is geen goede bron van calcium
Deze studie toont aan dat:
- Vooral oxalaat een sterke binding heeft met calcium. Oxalaat remt 16,7 keer sterker de opname van calcium af dan fytaat, dat op zijn beurt meer affiniteit heeft voor de zinkkationen.
- Calciumverrijkte voedingsmiddelen bezitten dezelfde biobeschikbaarheid als melk (op voorwaarde dat ze geen oxalaat en fytaat bevatten).
- Het calcium in water dat geen remmers bevat, heeft de hoogste biobeschikbaarheid (hoger dan melk).
- Hard water is een twijfelachtige bron van calcium, omdat het moeilijk oplosbaar is en al snel afzettingen vormt van calciumzouten en magnesium.
- De relatieve absorptie van calcium in yoghurt ten opzichte van melk bedraagt 74%, voor spinazie is dat 19% en boerenkool 120%.
Lees ook: Calcium zou botbreuken niet voorkomen
