Nieuw onderzoek toont aan dat koffie een positief effect kan hebben op de endotheelfunctie van personen met lichte hypertensie, op voorwaarde dat de koffie weinig hydroxyhydrochinon bevat.
Aantasting van de endotheelfunctie komt voor in de vroege stadia van atherosclerose en leidt tot een verhoogd cardiovasculair risico. Het is bekend dat postprandiale hyperglycemie geassocieerd is met endotheliale dysfunctie, doordat oxidatieve stress de biologische beschikbaarheid van stikstofoxide – een uitlokker van vaatverwijding – verlaagt.
Nu is koffie, vaak de afsluiter van een maaltijd, rijk aan antioxidante fenolbestanddelen. De consumptie van koffie werd al wel geassocieerd met positieve effecten op het risico op metaboolsyndroom en type 2-diabetes, maar het verband met een cardiovasculair risico en de endotheelfunctie is nog omstreden. Dat zou te maken kunnen hebben met de verschillen in samenstelling. Precies daarin schuilt het belang van dit interventieonderzoek.
Koffie met veel of weinig hydroxyhydrochinon
Aan de hand van een gerandomiseerde enkelblinde studie bestudeerde het onderzoeksteam de effecten van twee verschillende soorten koffie op de endotheelfunctie. Beide koffies bevatten veel chlorogeenzuur, de belangrijkste antioxidant in koffie, maar verschilden door een hoog of laag gehalte aan hydroxyhydrochinon. Een eerdere studie had aangetoond dat die stof het positieve effect van chlorogeenzuur op de endotheelfunctie kan remmen in een model van ratten met hypertensie (1).
In een eerste fase van deze nieuwe studie (2) dronken de 37 deelnemers met lichte hypertensie een van beide koffies tijdens een standaardmaaltijd. In een tweede fase dronken ze koffie met veel chlorogeenzuur en weinig hydroxyhydrochinon, of een placebokoffie (zonder chlorogeenzuur en met weinig hydroxyhydrochinon). Na de maaltijd werd de endotheelfunctie geëvalueerd door de flow-gemedieerde dilatatie van de bovenarmslagader te meten.
Verbeterde postprandiale endotheelfunctie
Uit de resultaten blijkt dat koffie met veel chlorogeenzuur en weinig hydroxyhydrochinon de endotheelfunctie na de maaltijd significant verbetert in vergelijking met koffie rijk aan hydroxyhydrochinon en placebokoffie. Bovendien verlaagt hij het circulerende 8-isoprostaangehalte, een marker voor oxidatieve stress.
Het is de eerste keer dat we dankzij een studie de verschillende effecten van koffie op de bloedvaten kunnen objectiveren volgens de samenstelling van die koffie. Er is echter onderzoek op lange termijn nodig om de effecten op de cardiovasculaire gezondheid te kunnen beoordelen.
