Een uitgebreid onderzoek naar diabetes type 2 leidt tot de relativering van het traditionele, steeds meer achterhaalde beeld dat alle verzadigde vetzuren even schadelijk zijn voor de gezondheid.
Dit nieuwe patiënt-controleonderzoek omvat liefst 12.403 proefpersonen met diabetes type 2 uit acht Europese landen (cohort EPIC-InterACT), plus een representatief cohort van 16.154 proefpersonen uit de EPIC-studie. De analyses betreffen de vetzuren van plasmafosfolipiden.
Uit de resultaten blijkt dat de verzadigde vetzuren in C14, C16 en C18 gepaard gaan met een verhoogd risico op diabetes (respectievelijk van 15%, 26% en 6% met standaarddeviatie of SD). De verzadigde vetzuren met een oneven aantal koolstofatomen C15 en C17 gaan echter gepaard met een risicoverlaging, respectievelijk van 21% en 33% met SD. Hetzelfde geldt voor de verzadigde vetzuren met een langere keten, zoals C20, C22, C23 en C24, die gepaard gaan met een risicodaling van 19 tot 28%.
Die gegevens bevestigen dus dat we niet alle verzadigde vetzuren over dezelfde kam mogen scheren. Om beter te begrijpen wat deze resultaten precies inhouden moeten we het verband leggen met de oorsprong van deze vetzuren in het plasma.
C12, C16 en C18 komen namelijk niet enkel uit de voeding, maar worden in grote mate aangemaakt door hepatische de-novolipogenese uit koolhydraten (vooral suikers) en alcohol. Over C15 en C17, die exogeen zijn, melden de auteurs dat er een positieve correlatie bestaat met melkproducten. Vetzuren met langere ketens vertonen dan weer minder verband met de voeding dan de andere vetzuren, maar dat geldt niet voor noten en graanproducten, die net een bron zijn.
In een commentaar op de studie zegt Dariush Mozaffarian (Tufts University) dat volgens hem deze resultaten de schadelijke effecten bevestigen van geraffineerde koolhydraten en suikers. Hij benadrukt ook nog de nood aan richtlijnen gebaseerd op een unieke visie over het geheel van verzadigde vetzuren.
Forouhi N.G. et al., The Lancet Diabetes & Endocrinology, Early Online Publication, 06/08/2014.