Nieuwe position paper voor vegetarisme en veganisme  

De Amerikaanse Academy of Nutrition and Dietetics publiceerde een nieuwe position paper over vegetarisme en veganisme. Die erkent talrijke voordelen van deze voedingspatronen voor de gezondheid en wijst er tegelijk op dat de voedingswaarde steeds in de gaten moet worden gehouden.

Er is een algemene trend merkbaar naar meer plantaardige voeding: denk daarbij aan een vegetarisch eetpatroon dat vlees, gevogelte en vis uitsluit, of zelfs een veganistische voeding, waarbinnen er helemaal geen plaats is voor dierlijke producten. Vaak worden daar voordelen voor de gezondheid van mens en planeet aan vastgekoppeld. Tegelijk rijst de vraag of dergelijke voedingspatronen, die grotendeels of zelfs uitsluitend plantaardig zijn, wel optimaal aan onze nutritionele noden tegemoetkomen. Gezien de erg uiteenlopende standpunten daarover is een officieel advies van een organisatie met enige legitimiteit, namelijk de American Academy of Nutrition and Dietetics, zeker welkom. Die publiceerde recent haar position paper, die van toepassing blijft tot eind 2032.

Lees ook: Plantaardige burgers: zijn ze gezond? Niet altijd…

Voor- en nadelen van een vegetarisch eetpatroon

Na een systematische review van de beschikbare gegevens, beoordeelde de expertengroep de risico’s en voordelen van een vegetarisch voedingspatroon voor verscheidene bevolkingsgroepen, rekening houdend met de bewijskracht: zeer laag, laag of matig.

Dit zijn de belangrijkste conclusies voor een vegetarisch eetpatroon:

• Mogelijke voordelen: voor gezonde personen is er een matige bewijskracht voor een preventief effect op de incidentie van cardiovascualire aandoeningen, zowel in de primaire als de secundaire preventie. In de secundaire preventie is een vegetarisch voedingspatroon, voor mensen met een hoog cardiovasculair risico, wellicht gunstig op het vlak van BMI, gewichtsverlies, totale en LDL-cholesterol. Bij diabetici wordt een wellicht gunstig effect gerapporteerd op geglyceerd hemoglobine en de BMI.
• Mogelijke nadelen: voor de algemene bevolking is er een zeer lage bewijskracht voor een nefast effect op de botmineraaldichtheid en ferritine, en een lage bewijskracht voor een negatief effect op de jodiumuitscheiding. Bij volwassenen met een hoog cardiovasculair risico bestaat er matige bewijskracht voor een potentieel nefast effect op de HDL-cholesterol en de triglyceriden.

Lees ook: Vegetarisme: 3 voedingsstoffen om in de gaten te houden

Voor- en nadelen van een veganistisch eetpatroon

• Mogelijke voordelen: geen voor de algemene, gezonde bevolking. Er is sprake van een mogelijk voordeel op het vlak van bloeddruk, LDL, incidentie van cardiovasculaire aandoeningen en CVA’s, maar met een zeer lage tot lage bewijskracht. Voor personen met een hoog risico op hart- en vaataandoeningen wordt een mogelijk voordeel gemeld voor totale cholesterol, LDL en de BMI. Patiënten met diabetes type 2 hebben mogelijk baat bij een veganistisch eetpatroon op het vlak van geglyceerd hemoglobine en de BMI.
• Mogelijke nadelen: voor de algemene, gezonde bevolking hebben de nadelen betrekking op het fractuurrisico, de botmineraaldichtheid, en de vitamine B 12– en D-waarden. Voor personen met een hoog cardiovasculair risico is er sprake van een nefast effect voor de HDL-cholesterol en de triglyceriden. Er werden geen negatieve effecten gemeld voor personen met diabetes type 2.

Deze systematische review toont eens te meer dat we een vegetarisch en veganistisch voedingspatroon niet op een binaire manier mogen benaderen, als ‘goed’ of ‘slecht’. Integendeel: ze illustreert de complexiteit die inherent is aan de uiteenlopende situaties, zowel qua gezondheid als wat de aard van de vegetarische en veganistische eetpatronen betreft. Meer dan ooit moeten gezondheidsprofessionals daarmee rekening houden om advies op maat te kunnen geven.

Lees ook: Ultrabewerkte voeding & diabetes: tegenstrijdige verbanden