Mysterieuze koffie … Het grootste onderzoek naar het verband tussen het menselijke microbioom en de consumptie van koffie wijst op een specifieke microbiële ‘signatuur’ en identificeert de metabolieten die hiermee geassocieerd zijn.
Na water en thee is koffie een van de meest geconsumeerde dranken ter wereld. De gezondheidseffecten van koffie worden al lang bestudeerd en het discours evolueert sterk. Vroeger stond men eerder wantrouwig tegenover koffie voor wat betreft de cardiovasculaire gezondheid. Maar naarmate het onderzoek aan consistentie won, werd koffie in verband gebracht met gezondheidsvoordelen in diverse domeinen, zoals cardiovasculaire gezondheid, diabetes type 2, niet-alcoholische leververvetting en zelfs bepaalde vormen van kanker.
Koffie heeft een complexe chemische formule, maar het zijn vooral de polyfenolen die de gunstige effecten zouden verklaren: chlorogeenzuur, cafeïne-ester van chinolinezuur en N-methylpyridium, een afgeleide van trigonelline. Sommige van zijn polyfenolen worden gemetaboliseerd door de darmmicrobiota, die dus op hun beurt ook een invloed kunnen hebben op de gezondheidseffecten van koffie …
Lees ook: Hoe kies je een sportdrank?
De grootste studie over koffie en het darmmicrobioom
Koffie leent zich bijzonder goed voor epidemiologisch voedingsonderzoek, want in de meeste gevallen drinkt men of elke dag koffie, of helemaal niet. En hierdoor kan men zeer nauwkeurige gegevens verkrijgen. Het is altijd riskant om één voedingsmiddel apart te willen bestuderen, want de darmmicrobiota worden nu eenmaal samengesteld op basis van de volledige voeding. Maar koffie is onlangs naar voren gekomen als hét bestanddeel dat, tussen 150 andere bestanddelen, de grootste correlatie vertoont met de samenstelling van het microbioom (1).
Het unieke effect van koffie wordt nu meer dan ooit belicht in deze nieuwe studie (2), gepubliceerd in het tijdschrift Nature microbiology. Het is het grootste humane onderzoek naar het verband tussen koffie en het microbioom. De auteurs analyseerden meer dan 22.000 metagenomische stalen van de deelnemers, wat gedetailleerde antwoorden over hun koffieverbruik opleverde.
Lees ook: Cafeïne en hartslag: is er wel een verband?
Koffie in verband gebracht met een specifieke bacteriesoort
Wat toont deze studie aan? Ten eerste houdt de consumptie van koffie nauw verband met de aanwezigheid van een specifieke bacteriesoort in het microbioom: Lawsonibacter asaccharolyticus. De onderzoekers hebben bovendien in vitro gecontroleerd of dit micro-organisme zich beter ontwikkelt in de aanwezigheid van koffie. Ze hebben ook vastgesteld dat melk, room, suiker en honing (allemaal smaakmakers voor koffie) opvallend minder voorspellende factoren waren dan koffie. Maar dat is nog niet alles … Uit de analyse van het plasmametaboloom (dus de metabolieten die als biomarkers kunnen fungeren) vonden de onderzoekers verschillende moleculen waarvan de concentratie afhankelijk was van L. asaccharolyticus: niet alle moleculen konden worden gedetermineerd, maar er werd wel onder meer kininezuur, trigonelline en cafeïne vastgesteld.
Dit is een doorbraak in het biochemische inzicht in de microbiële reactie op de consumptie van koffie en de gezondheidseffecten ervan, die nog lang niet opgehelderd zijn …
Lees ook: Koffie en thee geassocieerd met lager risico op CVA en dementie
