Als we denken dat we bij een bepaalde maaltijd minder gegeten hebben, hebben we de neiging om bij het volgende eetmoment meer te eten. De gedachte alleen volstaat! Dat blijkt uit experimenten waarbij een ontbijt voorgesteld werd als min of meer overvloedig.
We weten al lang dat een beperkte energie-inname (een afslankdieet bijvoorbeeld) als effect heeft dat we juist meer gaan eten: zo proberen we de uitgespaarde calorieën alsnog binnen te krijgen. Dat heeft een fysiologische verklaring, maar het is ook een kwestie van thermodynamica. Nu komt daar echter een nieuw inzicht bij: het idee dat je minder calorieën hebt ingenomen, volstaat al om deze ‘inhaalslag’ te veroorzaken, ook al is het in werkelijkheid niet zo. We hebben dan de neiging om bij het volgende eetmoment meer te eten.
Minder eten… zit in je hoofd
Dat blijkt uit het werk van een onderzoeksteam van de Sheffield Hallaq University, voorgesteld op de jaarlijkse conferentie van de afdeling Health Psychology van de British Psychology Society. Het ging om een experiment waarbij 26 deelnemers bij twee verschillende gelegenheden een ontbijt namen. Beide keren werd bij het ontbijt een omelet geserveerd. De ene keer kregen de deelnemers te horen dat de omelet twee eieren bevatte, de andere keer dat er vier eieren inzaten. In wekelijkheid bevatten alle omeletten precies evenveel eieren: niet twee of vier, maar drie!
Het effect van de herinnering aan eerdere eetmomenten
Wat blijkt uit dit experiment? Als de vrijwilligers dachten dat ze de kleinere omelet hadden gegeten, gaven ze twee uur na de maaltijd aan meer honger te hebben. Ze aten meer pasta tijdens de lunch en namen over de hele dag meer calorieën in dan als ze meenden een grotere omelet te hebben gegeten.
Dit fenomeen (meer eten als je denkt dat je ervoor minder hebt gegeten) was al gemeld voor vloeibaar of halfvast voedsel, maar voor het eerst wordt het effect ook aangetoond bij vast voedsel. De auteurs gingen met zorg tewerk en controleerden ook de ghrelinespiegels in het bloed: die bleven voor beide ontbijttypes gelijk. Dat lijkt de theorie te staven dat het verschil in calorie-inname veroorzaakt wordt door de herinnering aan wat we eerder gegeten hebben, en niet door fysiologische factoren.