Mogen we een vlees- of zuivelproductnaam gebruiken voor een plantaardig alternatief? Het debat woedt al een hele tijd. Het Europees Parlement heeft zich nu over de kwesties uitgesproken.
‘Burger’, ‘steak’, ‘worst’, ‘schnitzel’ … Doorgaans verwijzen deze termen naar vlees of vleesproducten. Maar mogen we ze ook gebruiken voor plantaardige alternatieven? In de praktijk gebeurt dat momenteel wel, maar de kwestie leidt al enkele jaren tot verdeeldheid onder de Europeanen. Hetzelfde geldt voor termen als ‘melk’, ‘yoghurt’ en ‘kaas’ die worden gebruikt voor plantaardige alternatieven. Twee juridische kwesties dus, in een context waarin transparantie voor de consument belangrijk is en er veel op het spel staat voor het groeiende aantal plantaardige producten in de winkelrekken …
Lees ook: Plantaardige eiwitten verlagen de mortaliteit
Geen verbod op plantaardige burger
Op 23 oktober 2020 kwam het Europees Parlement bijeen om over deze twee onderwerpen te stemmen en te beslissen. Het parlement kwam niet tegemoet aan de vraag van de vleessector, die op de steun kon rekenen van verschillende lidstaten, waaronder Frankrijk, Nederland en Duitsland: zij vroegen om een verbod op het gebruik van vleesnamen voor plantaardige producten met als voorwendsel dat dit verwarrend zou zijn voor de consument.
De vleessector is niet opgezet met de beslissing, maar het BEUC en de vereniging ProVeg zijn wel tevreden. Nog anderen vragen zich af welke gevolgen dit kan hebben voor het culturele erfgoed van termen als bacon, carpaccio, steak, salami …
Eén ding is zeker: ook al delen vleesproducten en plantaardige alternatieven een gemeenschappelijke naam, hun voedingssamenstelling kan grote verschillen vertonen.
Wist je dat? CO2-voetafdruk: snoep en alcohol schadelijker dan vlees
Geen plantaardige melk… op een paar uitzonderingen na!
Voor de namen die geassocieerd worden met zuivelproducten volgt de stemming van het Europees Parlement die van het Europees Hof van Justitie, dat in 2017 het gebruik van namen zoals ‘melk’, ‘boter’, ‘kaas’ en ‘yoghurt’ voor plantaardige producten al had verboden, op een paar zeldzame uitzonderingen na.
Dit zijn de enige plantaardige producten die nog namen mogen gebruiken die aan een zuivelproduct doen denken:
- Kokosmelk
- Roomijs
- Amandelmelk
- Pindakaas
De zuivelsector is blij met deze beslissing, maar andere partijen, zoals ProVeg, betreuren de uitspraak.
Vanuit voedingsoogpunt zit er evenwel logica in dit onderscheid. Want zelfs al vertonen sommige plantaardige alternatieven een voedingssamenstelling die dicht in de buurt komt van bepaalde zuivelproducten, het blijven voedingsmiddelen die niet tot dezelfde categorie behoren en die, afgezien van hun nutritionele samenstelling, van elkaar verschillen door hun matrix en de bekende gezondheidseffecten.