Talrijke studies zijn het erover eens: neurobiologische mechanismen hebben een belangrijke invloed op voeding en voedingsstoornissen. Een enquête van de universiteit van Orlando wijst er echter op dat het merendeel van de ondervraagden die diëten of op hun gewicht letten hier geen rekening mee houdt.
Om af te vallen en vervolgens je lichaamsgewicht op lange termijn op peil te houden, moet je “meer doen dan gewoon letten op wat je eet, je moet ook begrijpen waarom je eet.”
Experts leggen uit dat diëten vaak mislukken omdat de patiënten de emoties gekoppeld aan eten niet begrijpen of er geen rekening mee houden. Gewicht verliezen zonder daarna weer bij te komen is —net als elk ander moeilijk project— niet alleen afhankelijk van wat je doet, maar ook van de achterliggende redenen …
Twee op de drie komen weer bij
Studies bevestigen dat bijna twee op de drie mensen die 5% van hun lichaamsgewicht verliezen — een aanvaardbaar streefdoel bij het afvallen— nadien weer bijkomen. Bovendien geldt voor de meeste ondervraagden: hoe meer gewicht men verloren is, hoe hoger het risico dat men weer bijkomt.
Uit de nationale enquête afgenomen bij meer dan 1000 deelnemers blijkt dat 31% denkt dat gebrek aan lichaamsbeweging de grootste hindernis vormt bij gewichtsverlies. Voor 26% ligt het aan de eetgewoonten, voor 17% aan de levensstijl en voor 12% aan tijdsgebrek. Slechts 10% ziet het belang in van psychologisch welzijn.
Emotie is cruciaal
Professor Diane Robinson, neuropsycholoog en directeur van het geneeskundige programma bij Orlando Health, is niet echt verbaasd over deze resultaten. “De meeste mensen zijn bijna uitsluitend bezig met de lichamelijke aspecten van gewichtsverlies, zoals diëten en sporten. Nochtans zijn de emotionele aspecten en de relatie met voeding even belangrijk.”
Voeding, beloning en verslaving
Al van jongs af ontwikkelen we een emotionele band met voeding die vaak wordt aangeboden als ‘beloning’. Daardoor kunnen uit simpele voedingsstimuli sterke emotionele gevoelens ontstaan.
Later, als volwassene, zijn we al dan niet bewust geconditioneerd om bepaalde voedingsmiddelen te linken aan een gevoel van welbehagen of plezier. “Dat is niet noodzakelijk negatief, maar je moet je er wel bewust van zijn.” Telkens als onze hersenen om welke reden dan ook plezier ervaren, reageren ze op dezelfde manier: ze geven de neurotransmitter dopamine vrij en ze geven de voorkeur aan hetzelfde eetgedrag. Zo begint een voedselverslaving.
Erkennen dat je emotioneel gehecht bent aan voeding is de eerste noodzakelijke stap om je eetgedrag bewust te kunnen bijsturen. “De manier waarop je omgaat met emoties, stress en angst moet veranderen. Pas als het mentale gedeelte onder controle is, kan het lichamelijke aspect aangepakt worden.”
Het doel is de gevoelens die je ervaart te aanvaarden, en voeding te zien als voeding, niet als beloning.
Diane Robinson PhD et al., Orlando Health, 01/12/2015.