Bij eetstoornissen denken we meestal aan tieners en jongvolwassenen. Maar een eetstoornis kan ook op latere leeftijd optreden. Amerikaanse onderzoekers publiceerden dit jaar een studie die meer inzicht geeft over eetstoornissen voor en na de menopauze.
Uit cijfers van de COVID-gezondheidsenquête, uitgevoerd door Sciensano in 2021, blijkt dat 11% van de Belgen ouder dan 18 jaar risico loopt op de ontwikkeling van een eetstoornis. Kijken we louter naar vrouwen als risicogroep voor de ontwikkeling van een eetstoornis, dan gaat het om 13%.
Van de Belgen tussen 18 en 29 jaar loopt 18% risico op een eetstoornis. Voor personen tussen de 50 en 64 jaar gaat het om 8% voor mannen én vrouwen, daarna daalt dit risico tot 5%.
Eetstoornissen rond de menopauze?
Wat weten we nu over eetstoornissen bij vrouwen tijdens rond de menopauze? Hebben eetstoornissen bij vrouwen in de perimenopauze (de overgangsfase vòòr de menopauze) en de postmenopauze specifieke symptomen? Met dat doel legden Amerikaanse onderzoekers aan 136 vrouwen uit de Perimenopausal Estrogen Replacement Study (PERT) een vragenlijst over eetstoornissen voor.
Onder de 23 onderzochte items in de vragenlijst tellen we vier centrale thema’s: voedingsrestrictie (toepassing van dieetregels), samen met de bezorgdheden van de deelnemende vrouwen over eten (zoals angst voor controleverlies), hun lichaam (waaronder lichaamsontevredenheid) en hun gewicht (bijvoorbeeld de wens om gewicht te verliezen).
De antwoorden werden geanalyseerd met een netwerkanalyse. Dankzij deze statistische analyse zoeken de onderzoekers verbanden tussen de symptomen van een eetstoornis en kunnen zij de meest centrale symptomen onderscheiden.
Lees ook: Postmenopauze: gevaar van hoge tailleomtrek & normale BMI
Elke levensfase andere symptomen
Wat blijkt uit de netwerkanalyse? Angst voor gewichtstoename en angst voor controleverlies tijdens het eten zijn de 2 centrale symptomen van een eetstoornis bij vrouwen rond de menopauze. Deze symptomen werden nooit eerder als centraal beschouwd in andere studies over eetstoornissen bij vrouwen van middelbare leeftijd.
- De centrale symptomen van eetstoornissen tijdens adolescentie (waaronder een lege maag of gewichtsverlies nastreven, overeten en zelfbeoordelingen op basis van lichaamsvormen) werden immers niet gevonden bij de onderzochte populatie. De centrale symptomen in de jonge volwassenheid (aandacht voor gewicht, overeten en binge eating) ontbreken eveneens.
Hoewel lichaamsontevredenheid een overkoepelend symptoom is bij eetstoornissen, gaat deze ontevredenheid – afhankelijk van de reproductieve fase waarin een vrouw zich bevindt – gepaard met andere centrale symptomen.
De onderzoekers beschouwen de veranderingen in geslachtshormonen als een risicofactor voor de ontwikkeling van eetstoornissen (of van een verergering van de symptomen ervan). Zo heeft de verhoudingen van de oestrogeen- en progesteronspiegels een invloed op lichaamstevredenheid. De verklaring daarvoor zoeken de onderzoekers – net zoals bij een postpartum depressie – in een onaangepaste neurale respons op de hormonale veranderingen. Daarbij zijn ook de beloningsgebieden in onze hersenen betrokken.
Aangezien de centrale symptomen van eetstoornissen verschillend blijken voor vrouwen in de menopauze, in vergelijking met bijvoorbeeld adolescenten en jongvolwassenen, kunnen zorgverleners hier wellicht op inspelen met aangepaste preventieve maatregelen.
Lees ook: Binge Eating Disorder, de hersen-darm-as staat centraal
