Plantaardig voedsel is goed voor de menselijke gezondheid en goed voor de planeet. Maar hoe zit het met de risico’s en de voordelen ervan? Deze studie maakt de balans op.
Er zijn heel wat redenen om over te stappen naar een meer plantaardig dieet – denk maar aan het verminderen van het risico op een aantal chronische ziekten, of aan de lagere impact op het milieu. Maar plantaardig eten kan op veel verschillende manieren, en die zijn niet allemaal zonder voedingsrisico’s. Dierlijke producten leveren een belangrijke bijdrage aan de inname van verschillende essentiële voedingsstoffen, zoals ijzer, zink en vitamine B12. Achter de eenvoudige term ‘vegetarisering’ schuilt dan ook een complexe balans in termen van voedingswaarde en dus ook invloed op de gezondheid. Juist om de pro’s en contra’s af te wegen, evalueert deze studie de risico’s en de voordelen van een plantaardig dieet. Opmerkelijk is dat de auteurs hun studie niet baseerden op groepen die vegetarisch of veganistisch eten, maar op de subgroep van de Franse bevolking die het meest plantaardig eet.
Lees ook: EAT-Lancet: het planetaire bord is flexibel en dus toegankelijk
Welke voedingstekorten brengt vegetarisering met zich mee?
Daartoe gebruikten de onderzoekers de nieuwste Franse INCA3-consumptiegegevens, die een subgroep volwassenen identificeerden met een plantaardig dieet, met een eiwit- en energie-inname uit planten boven het 80ste percentiel. Deze groep vertegenwoordigt ongeveer 10% van de totale bevolking. Vervolgens beoordeelden ze de prevalentie van een tekort aan verschillende voedingsstoffen en de risico’s van een overmaat of tekort. Ze beoordeelden ook de hypothetische morbiditeit, in disability-adjusted life years (DALY’s), als de hele bevolking zo’n plantaardig dieet zou volgen.
De resultaten toonden aan dat in vergelijking met degenen die weinig plantaardige voeding aten, zij die veel plantaardige voeding aten:
- minder kans hadden op een tekort aan vezels, linolzuur, kalium en vitamine C;
- meer kans hebben op een tekort aan selenium, eiwit, calcium, riboflavine, vitamine A, B6, B12, ijzer en jodium;
- minder kans hebben om de bovengrens voor verzadigde vetzuren te overschrijden;
- een grotere kans hebben om de limiet voor suikers te overschrijden.
Lees ook: Boter of plantaardige oliën: welke impact op de mortaliteit?
Meer voordelen dan risico’s
De auteurs berekenden dat overschakelen op een plantaardig dieet zou leiden tot een winst van 132.700 jaar invaliditeitsvrij leven, voornamelijk door een lager risico op ischemische hartziekten, diabetes en darmkanker. Opvallend: de winst van deze omschakeling is bijna twee keer zo groot voor mannen als voor vrouwen. De auteurs voegen er ook aan toe dat mensen met een plantaardig dieet weliswaar een hoger risico hebben op een onvoldoende inname van bepaalde voedingsstoffen, maar dat ze geen groter risico lopen op een tekort.
De voordelen van een plantaardig dieet voor de gezondheid worden toegeschreven aan:
- Bij mannen en vrouwen: een verminderde consumptie van verwerkt vlees.
- Voor vrouwen: een verhoogde consumptie van noten en een lager cholesterolgehalte in het bloed.
- Voor mannen: een verhoogde fruitconsumptie en vezelinname.
De auteurs wijzen er niettemin op dat plantrijke voedingsmiddelen verre van optimaal zijn en dat betere versies zouden kunnen worden ontwikkeld en gepromoot. En ze herhalen het belang van de richtlijnen: meer volkoren granen, noten, peulvruchten, minder rood vlees, verwerkt vlees en suikerhoudende dranken.
Lees ook: Ultrabewerkt of niet: plantaardig eten helpt je afvallen
Bron
Mombert P et al. Eur J Nutr 2025 ;64 :200. https://doi.org/10.1007/s00394-025-03714-w