Patrice Cani is WELBIO-onderzoeker aan het Drug Research Institute van de UCL. Samen met zijn team is hij erin geslaagd om de ontwikkeling van obesitas en diabetes type 2 te stoppen bij muizen, dankzij twee verschillende behandelingen op basis van een bacterie genaamd Akkermansia. Een woordje uitleg.
De kroon op 10 jaar onderzoek naar obesitas
Tien jaar lang bestudeerden Patrice Cani en zijn team de bacterie Akkermansia muciniphila, in samenwerking met dr. Willem de Vos van de universiteit van Wageningen. De onderzoekers van de UCL zijn er als eersten in geslaagd om aan te tonen dat deze bacterie een belangrijke rol speelt in de bestrijding van obesitas en diabetes type 2. Als de bacterie Akkermansia levend wordt toegediend, vermindert hij de effecten van obesitas en diabetes bij muizen. De onderzoekers van de UCL hebben de Akkermansia gereproduceerd om proeven bij de mens mogelijk te maken. Deze klinische proeven werden opgestart in december 2015 in de Cliniques Universitaires Saint-Luc (UCL) 1 en lopen nog steeds.
Pasteurisatie maakt de bacterie doeltreffender
Het team van wetenschappers (waaronder Hubert Plovier, aspirant-onderzoeker aan het FNRS) deed ook een verrassende ontdekking: gepasteuriseerde Akkermansia kunnen gemakkelijker worden bewaard en zijn ook gemakkelijker toe te dienen aan de mens. Meer zelfs: na pasteurisatie is de Akkermansia dubbel zo doeltreffend! De bacterie kan dan niet alleen diabetes en obesitas genezen, maar ook voorkomen. Dat is een wereldprimeur!
Na deze ontdekking werden de klinische studies meteen voortgezet met gepasteuriseerde Akkermansia. Wat deze ontdekking extra interessant maakt, is de tweede (nog belangrijkere!) ontdekking die eruit voortvloeide. De Belgische onderzoekers hebben op het buitenmembraan van de bacteriën namelijk een eiwit aangetroffen dat mogelijk communiceert met ons organisme. Dit eiwit (Amuc_1100) blijft actief (en levend) na verwarming tot 70 °C. Pasteurisatie elimineert alles wat niet noodzakelijk is in de Akkermansia, maar behoudt het eiwit. Dat verklaart waarom de bacterie na pasteurisatie extra doeltreffend wordt. Bij muizen heeft de bacterie niet alleen een effect op diabetes en obesitas, maar werkt ook positief in op het immuunsysteem.
Een spin-off is in de maak
Als de proeven bij de mens positieve resultaten opleveren, mogen we zonder meer spreken van een wereldprimeur die de weg vrijmaakt voor het creëren van een geneesmiddel (op dit moment is de UCL daarom al bezig met een spin-off). Dit geneesmiddel zal niet alleen diabetes en obesitas kunnen genezen, maar ook helpen tegen hart- en vaatziekten en darmontsteking. De ontdekking werd onlangs gepubliceerd in het prestigieuze wetenschappelijke tijdschrift Nature Medicine.
