De Hoge Gezondheidsraad organiseerde de conferentie ‘Naar een kindertijd zonder ongezonde voedingsmarketing’. Alle sprekers zijn het erover eens: er is een wetgevend kader nodig om de kinderen en tieners te beschermen.
In de nasleep van haar recente advies over voedingsmarketing naar kinderen organiseerde de Hoge Gezondheidsraad (HGR) hierover haar jaarlijkse themadag. Voedingsmarketing is namelijk een van de factoren die bijdraagt tot een obesogene omgeving. Maria João Gregorio (directoraat-generaal Gezondheid, Portugal) vertelt dat kinderen tussen de leeftijd van 4 en 17 jaar blootgesteld worden aan 1.715 ongezonde televisiespotjes per jaar en 183 onlineaanbiedingen per week. Er zijn 4 keer meer reclames voor ongezonde voedingsmiddelen dan voor gezonde alternatieven, zo zegt ze.
Televisie blijft het belangrijkste blootstellingskanaal voor kinderen, maar de andere kanalen nemen zienderogen toe, onder meer door het gebruik van de smartphone, aldus Liselot Hudders (Universiteit Gent). Deze is namelijk goed voor 96 % van de blootstellingen aan reclame voor de tieners. Kinderen krijgen op steeds jongere leeftijd een smartphone (8 i.p.v. 10 jaar) en zijn al actief op YouTube en TikTok.
Lees ook: Voeding voor kinderen: te veel suikers en ultrabewerkt
Welke nutritionele criteria voor voedingsmarketing ?
Uit onderzoek blijkt er een verband te bestaan tussen de marketing van ongezonde voedingsproducten en een stijging van de energie-inname en consumptie van problematische voedingsstoffen (suiker, zout, verzadigde vetzuren …), alsook een toename van overgewicht en obesitas, niet-overdraagbare ziektes en de kosten voor gezondheidszorg. Maar op basis van welke criteria zou de reclame voor bepaalde voedingsproducten naar kinderen verboden moeten worden?
Vandaag zijn er drie denkpistes:
- de criteria vastgelegd door de WHO
- de Nutri-Score
- de criteria vastgelegd door de industrie (EU Pledge en Belgian Pledge)
Hélène Alexiou (Haute École Léonard de Vinci, Brussel) heeft deze 3 criteria voor verschillende voedingsproducten vergeleken. Over het algemeen leveren de criteria van de WHO het strengste verdict op. Zo zou reclame voor 75 % van de ontbijtgranen verboden zijn, tegenover 23 % van de producten met een Nutri-Score D en E. Ook zouden de fabrikanten geen reclame meer mogen maken voor 53 % van de zuivelproducten en 100 % van de vruchtensappen als we de criteria van de WHO in acht nemen, tegenover respectievelijk 3 % en 8 % met een Nutri-Score D en E. Voor de criteria van de EU Pledge (die enkel door een deel van de industrie toegepast worden) acht de diëtiste de tolerantie voor suikers, zout … veel te hoog. Ook Stefanie Vandevijvere (Sciensano) is die mening toegedaan. Zij geeft daarbij ook aan dat de rechtstreekse kosten van kinderobesitas 3,3 miljard euro bedragen per jaar. Daarbovenop komt er nog eens € 1,2 miljard per jaar aan onrechtstreekse kosten (absenteïsme …).
Lees ook: Overgewicht bij kinderen, het gevolg van stress bij moeders?
Gezond gedrag stimuleren
Enkel de voedingsmarketing beperken zal het probleem niet oplossen, aldus heel wat sprekers. Laurence Doughan (FOD Volksgezondheid) had het over nudging of ‘een zetje in de goede richting geven’ om gezonde voeding aan te moedigen. Zoals bushokjes met reclame voor mandarijnen, of winkelwagens die groenten en fruit in de kijker zetten.
Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke, die voorstander is van een wetgeving die marketing voor ongezonde voeding naar kinderen beperkt, heeft het ook over het belang van nudging om groenten en fruit, peulvruchten, noten … aantrekkelijker te maken. Daarnaast oppert hij het idee om de ongezonde producten aan de kassa te vervangen door gezonde alternatieven.
Het is dus afwachten wat er beslist wordt, en op basis van welke criteria. Misschien komt er een Europees initiatief, dat zou nog zinvoller zijn dan individuele maatregelen die verschillen van land tot land.
Lees ook: Te veel promoties voor ongezonde voedingsproducten
Référence :
Conferentie van de HGR op 5 december 2022, Résidence Palace, Brussel.