Uit de Gezondheidsenquête over het welzijn en de geestelijke gezondheid van de Belgische bevolking blijkt dat 1 volwassene op 10 met een geestelijk gezondheidsprobleem kampt. Daarnaast heeft 1 kind op 10 (van 2 tot 18 jaar) psychologische en/of gedragsproblemen waarvoor een behandeling nodig is.
Sciensano, die de resultaten van dit onderzoek bekendmaakt, wijst erop dat de geestelijke gezondheid bij volwassenen (15 jaar en ouder) wordt geëvalueerd aan de hand van het subjectieve welbevinden, een indicator die de volgende elementen in een bepaalde context meet:
- de tevredenheid over het leven
- de optimale levensenergie
- de afwezigheid van negatieve gevoelens of psychisch onwelbevinden
Een goed rapport, maar …
Uit de resultaten blijkt dat België het eerder goed doet op dit gebied en zich boven het gemiddelde van de Europese landen bevindt met een globale score van 7,4/10. Eén op de 5 personen is erg tevreden met het leven, en 2 op de 3 zeggen een positief niveau van psychisch welbevinden te hebben.
Anderzijds toont het onderzoek een aantal verbeterpunten aan die de nodige aandacht verdienen, aangezien:
-
- 12% van de bevolking ontevreden is over het leven
- slechts 14% een optimale levensenergie heeft
- 1 op de 3 aangeeft een psychisch probleem te hebben door:
- spanning en stress (29%)
- slaapgebrek door zorgen (23%)
- depressie en negatieve gevoelens (20%)
Daarnaast zegt 19% van de Belgen zich nu minder optimistisch te voelen dan vroeger.
Lees ook: Stress als oorzaak van ongezonde voeding
Evolutie van het psychisch lijden
In de loop van verschillende studies zien we dat de prevalentie van angststoornissen (11%) en depressies (9,5%) bij de bevolking redelijk stabiel blijft tussen 2013 en 2018. De coronacrisis heeft uiteraard voor een stijging van het aantal angsten (tussen 15% en 24%) en depressies (tussen 13% en 22%) gezorgd. Bovendien toont de laatste studie uit maart 2022 dat het aantal personen met angst- (tussen 15% en 19%) en depressieve stoornissen (tussen 13% en 16%) gedaald is, zonder evenwel terug op de niveaus van 2018 te komen.
- angststoornissen en depressies (11%)
- angststoornissen zonder depressie (8%)
- depressies zonder angststoornis (5%)
In totaal heeft maar liefst 24% van de Belgische bevolking vandaag een angst- of depressieve stoornis.
Lees ook: Psychobiotica om stress tegen te gaan
Wat zijn de risicogroepen?
Over het algemeen zijn vrouwen, ongeacht hun leeftijd, vatbaarder voor angststoornissen dan mannen. Het verslag van juni 2022 toont aan dat jonge vrouwen (tussen 18 en 29 jaar) tweemaal meer risico lopen op angsten (30%) of depressies (26%) dan jonge mannen (respectievelijk 15% en 12%).
Jongeren (van 18 tot 29 jaar) worden ook vaker getroffen dan ouderen (ouder dan 65).
- angststoornissen worden waargenomen bij 24% van de jongeren (18-29 jaar) tegenover 7% van de ouderen.
- depressies worden waargenomen bij 20% van de jongeren (18-29 jaar) tegenover 6% van de ouderen.
Zelfmoord is de eerste doodsoorzaak bij jongeren (van 15 tot 24 jaar) en meer dan 1 op de 4 overlijdens in deze leeftijdscategorie is te wijten aan zelfdoding.
Personen met een laag opleidingsniveau lopen ook meer risico om een angst- of depressieve stoornis te ontwikkelingen in vergelijking met de algemene bevolking. In Wallonië en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is het risico trouwens ook hoger dan in het Vlaams Gewest.
Is de jonge generatie in gevaar?
Zoals blijkt uit een recent gepubliceerde studie in The Lancet, zou 45% van de jongere generatie getroffen zijn door angst en depressie door de opwarming van de aarde. Het is logisch dat de vooruitzichten door de klimaatverandering zwaar wegen op de jonge generatie. Er ontstaan daardoor zelfs nieuwe termen zoals eco-angst of solastalgie, die het psychologisch onwelbevinden vertalen waar vandaag een groot deel van de nieuwe generatie mee geconfronteerd wordt.
Hoewel sommige jongeren erin slagen deze negatieve gevoelens om te zetten naar activisme of engagement, storten andere zich in vermijdingsgedrag of afgeleiden daarvan: alcohol of drugs, niet willen werken, intens leven enz. Ze denken immers dat alles toch al verloren is.
Wat eco-angst betreft, is het duidelijk dat de maatschappij hier volstrekt machteloos tegenover staat. Het is dus belangrijk om mensen met deze angst te helpen er beter mee om te gaan en logische aanpassingsstrategieën te vinden. Het beschermen van het mentale en fysieke welzijn van de meest kwetsbaren is vandaag dan ook een prioriteit voor de volksgezondheid.
Meer budget vanaf 2024
De hervorming “mentale gezondheid” die in 2022 werd aangevat heeft al geleid tot een budgettaire inspanning van 165 miljoen euro die de komende jaren moet worden verdergezet. Het wil de zorg toegankelijker maken voor iedereen (kinderen, jong en oud) en een transversale aanpak aanmoedigen (psycholoog, OCMW, scholen, jeugdbewegingen, enz.) om mensen met psychische stoornissen beter op te sporen, te behandelen en op te volgen.
De eerste klinische resultaten van onderzoek aan de KULeuven en UCLiège tonen aan dat na een periode van 4 jaar met mentale problemen, de symptomen afnemen na gemiddeld 6 sessies. Ook de levenskwaliteit en de veerkracht van de patiënten neemt toe gedurende minstens 6 maanden na de start van de behandeling. Wordt vervolgd …
Sources
-
Sciensano, health status, mental health, Health Interview Survey, 1997-2018.https://www.healthybelgium.be/en/health-status/mental-health/psychotropic-medicines
-
• Hickman C. et al., Lancet Planet Health. 2021 Dec;5(12):e863-e873. doi: 10.1016/S2542-5196(21)00278-3.https://www.thelancet.com/journals/lanplh/article/PIIS2542-5196(21)00278-3/fulltext
