Het tweerichtingsverkeer tussen de darmen en hersenen, meer bepaald via de bacteriën die onze dikke darm bevolken (microbioom genoemd), opent nieuwe perspectieven voor de geestelijke gezondheidszorg. Psychobiotica en andere ‘biotica’, gefermenteerde voeding … meerdere kandidaten dienen zich aan.
Wetenschappers leggen al enige tijd een link tussen darmproblemen en psychische klachten, zoals onder meer bij het prikkelbaredarmsyndroom (PDS). Ze gaan er zelfs vanuit dat de gemoedstoestand voor een stuk afhankelijk is van wat er zich in de darmen afspeelt. Studies die zich buigen over de mogelijke beïnvloeding van de geestelijke gezondheid door veranderingen in de samenstelling van het microbioom, zijn echter van recentere datum. Alle aandacht gaat daarbij uit naar de psychobiotica, een nieuwe klasse van probiotica waaraan gunstige effecten worden toegedicht op de hersenfuncties en de behandeling van psychische klachten. De interventiestudies ter zake zijn vooralsnog beperkt, maar deze denkpiste lijkt hoe dan ook veelbelovend …
Lees ook: Prikkelbaredarmsyndroom: probiotica onder de loep
Psychobiotica en zenuwstelsel
Geestelijke gezondheid vormt een steeds groter wordende uitdaging in onze samenleving. De oorzaken daarvan zijn te vinden in de verouderende bevolking, het heersende angstklimaat onder jongeren, en niet te vergeten de COVID-19-epidemie … Volgens onderzoekers van de universiteit van Haryana in India zouden psychobiotica wel eens zeer welkom kunnen zijn in tijden waarin een meerderheid van de wereldbevolking psychisch lijdt onder veranderde levenswijzen en voedingsgewoonten, en op zoek is naar een snelle oplossing (1). Ze leggen uit dat psychobiotica neuro-actieve stoffen kunnen vrijmaken in het darmepitheel. Hun effecten bereiken de hersenen zowel via het enterisch zenuwstelsel als via het centraal zenuwstelsel. De voornaamste interactie tussen de darmen en het brein verloopt via de vagus-zenuw, de langste zenuwbaan in het menselijk lichaam.
Lees ook: Psychobiotica om stress tegen te gaan
Gefermenteerd voedsel
Ook de darmen produceren bepaalde neurotransmitters die door de hersenen worden aangemaakt en die een invloed uitoefenen op de gemoedstoestand: serotonine, dopamine en gamma-aminoboterzuur. Naast de probiotica lijken ook de prebiotica en gefermenteerde voeding gunstige effecten te hebben op de geestelijke gezondheid. Voorlopige resultaten van een onderzoek in Ierland op een kleine 200 gefermenteerde voedingswaren tonen trouwens aan dat hun consumptie kan worden gelinkt aan metabolieten die wellicht gunstig zijn voor de hersenen (2).
In een recent tijdschrift over het darmmicrobioom en mentale aandoeningen stellen Chinese onderzoekers dat er heel wat voedingsverbindingen een beschermend effect kunnen hebben tegen mentale stoornissen (3). Naast de ‘biotica’ noemen zij zuivelproducten, specerijen (bv. kurkuma en capsaïcine), fruit, groenten en bepaalde geneeskrachtige kruiden. De effecten zouden worden verkregen door de samenstelling van het darmmicrobioom te moduleren, door onder meer de Firmicutes en Bacteroidetes te bevorderen.
Lees ook: 50 recettes prébiotiques pour nourrir son microbiote intestinal
