De cafeïne uit maté zou de vetopname uit vet- en suikerrijke voeding beperken. Dat blijkt alvast uit onderzoek op knaagdieren. Bij cafeïnevrije maté zou dit effect uitblijven. Is hiermee een nieuw wapen in de strijd tegen obesitas ontdekt?
Cafeïne staat bekend om zijn invloed op het centrale zenuwstelsel. Zo weten we inmiddels dat de stof de thermogenese verhoogt, wat ons energieverbruik doet toenemen. Dranken als koffie, thee (groen of zwart) en maté (yerba mate of Paraguaythee, een infusie van gebrande bladeren van de matéplant (Ilex paraguariensis) worden dan ook al sinds jaar en dag tal van effecten op de gezondheid toegeschreven. Die effecten kunnen het gevolg zijn van cafeïne of theïne, maar ook andere bestanddelen kunnen een rol spelen (alkaloïden zoals theobromine en theofylline, of fenolen, waaronder catechine).
In dit onderzoek bogen wetenschappers aan de University of Illinois zich over de invloed van de maté-infusie, met en zonder cafeïne enerzijds, en over de invloed van de cafeïne uit matébladeren anderzijds.
Meer leesvoer: Migraine: 3 dosissen cafeïne kunnen een aanval uitlokken
Maté en cafeïne in een vet- en suikerrijk eetpatroon
De onderzoekers hebben de invloed van maté en de cafeïne die het bevat onderzocht bij ratten. De knaagdieren kregen 4 weken lang een vet- en suikerrijke voeding toegediend. De hoeveelheid cafeïne die ze kregen, stemde overeen met het equivalent van 4 kopjes koffie per dag voor de mens. In vergelijking met een controlegroep, gaven de resultaten aan dat de cafeïne uit maté, maar niet de cafeïnevrije maté-extracten, de vetopname en gewichtstoename bij de dieren beperkte.
Bijkomend onderzoek op celculturen heeft overigens aangetoond dat synthetische cafeïne, net als de cafeïne uit maté, de vetophoping in vetweefsel met 20 tot 41 % doet afnemen. De wetenschappers hebben eveneens aangetoond dat cafeïne de genexpressie beperkt van coderende genen voor uiteenlopende enzymen die een rol spelen bij de hepatische lipogenese uit glucose en de vetopstapeling in de adipocyten.
Cafeïne, een nieuw wapen in de strijd tegen obesitas?
De onderzoekers zijn enthousiast over het idee dat dit zou bevestigen dat cafeïne obesitas zou kunnen helpen bestrijden bij de mens. Maar hoewel de consumptie van koffie eerder al in verband werd gebracht met een iets beperktere vetmassa, is de kans klein dat een aanvaardbare koffie-, maté- of cafeïneconsumptie een efficiënt obesitasbestrijdingsmiddel wordt. Het EFSA acht een consumptie van 400 mg cafeïne per dag (zo’n 5 kopjes koffie) veilig. Het feit dat we inmiddels een eeuw koffie drinken, stond een sterke opmars van obesitas tot nog toe echter niet in de weg.
We merken overigens op dat koffie niet altijd zwart wordt gedronken. De suiker, room en siropen die er vaak aan worden toegevoegd, verhogen de energiewaarde van koffie. In de Verenigde Staten voegen 2 op de 3 koffiedrinkers iets aan hun drankje toe. En ook 1 op de 3 theedrinkers voegt iets toe. Het suikergehalte in energiedranken – een andere bron van cafeïne – doet eveneens elk gunstig effect in de strijd tegen obesitas teniet.
Meer leesvoer: EFSA: tot 400 mg cafeïne per dag is veilig of Koffie en thee zorgen voor extra calorieën in de VS
