Belastingen en subsidies invoeren voor zeven belangrijke voedingsmiddelen kan de sterfte door hart- en vaatziekten en diabetes aanzienlijk verminderen, vooral bij sociaal-economisch zwakkere bevolkingsgroepen. Dat blijkt uit een nieuwe Amerikaanse studie.
In deze studie, gepubliceerd in het tijdschrift BMC Medicine, gingen onderzoekers na wat het effect zou zijn op de sterfte door hart- en vaatziekten als men de prijs van 7 voedingsmiddelen zou wijzigen (door middel van subsidies en belastingen). De subsidies betroffen groenten, fruit, volkorengranen en noten en zaden. Gezoete dranken en verwerkt en rood vlees zouden in dit model juist extra worden belast.
Prijsveranderingen zorgen voor een drastische daling van de cardiovasculaire sterfte
De resultaten wijzen uit dat een prijsverandering van 10% voor deze zeven soorten voedsel jaarlijks bijna 23.200 sterfgevallen als gevolg van hart- en vaatziekten kan voorkomen. Dat komt neer op 3,4% van alle sterfgevallen door hart- en vaatziekten in de Verenigde Staten.
Met een prijsverandering van 30% kun je bijna 63.300 overlijdens voorkomen, of 9,2% van het totale aantal sterfgevallen door hart- en vaatziekten. Het effect is meer uitgesproken bij bevolkingsgroepen met een lager opleidingsniveau (een indicator voor een lagere sociaal-economische status). Deze groepen reageren immers sterker op prijswijzigingen dan de meer bevoorrechte klassen.
Op welke aandoeningen heeft deze strategie het meeste effect? In de eerste plaats beroertes, gevolgd door diabetes en coronaire hartziekten. Het grootste effect treedt op wanneer de prijs van groenten en fruit wordt verlaagd en de prijs van gesuikerde dranken wordt verhoogd.
Ziektes treffen niet alle sociale klassen in dezelfde mate
Het is vooral de grote ongelijkheid tussen de bevolkingsgroepen die een dergelijke fiscale maatregel interessant maakt. De sociaal-economisch zwakkere groepen eten minder gezond, waardoor het risico op hart- en vaatziekten toeneemt.
In de VS zijn de meeste interventies gebaseerd op voorlichtingscampagnes en voedingswaarde-etikettering. Dergelijke maatregelen verbeteren weliswaar de eetgewoontes, maar als het gaat om hart- en vaatziekten, vergroten ze de kloof tussen arm en rijk nog wat meer.
Volgens deze studie zou deze strategie (subsidies en belastingen op zeven belangrijke voedingsmiddelen) de ongelijkheid onder Amerikanen net kunnen verminderen.
Of de maatregel effect zou hebben hangt echter ook af van de producten die de consument als alternatief kiest, zo waarschuwen de auteurs.
