Tot nu toe was de glycemische index vrijwel de enige parameter om koolhydraten te onderscheiden op basis van hun kwaliteit. Vooraanstaande experten stellen nu een nieuwe aanpak voor om de kwaliteit van koolhydraten te beoordelen. En die aanpak is zinvol.
Zou dit een manier kunnen zijn om het debat over de pro’s en contra’s van koolhydraten in het voedingspatroon vooruit te helpen? We evolueerden in slechts een paar jaar tijd van een lipidofobie naar een carbofobie. Vetarme diëten maakten plaats voor koolhydraatarme of zelfs ketogene diëten en vetarme producten moeten steeds vaker baan ruimen voor koolhydraatarme voedingsmiddelen. Het risico bestaat om van het ene uiterste in het andere te belanden. Nochtans is de wetenschap het er de laatste jaren over eens geworden dat het er niet zozeer om gaat hoeveel koolhydraten we eten, maar wel om de kwaliteit ervan. Maar hoe drukken we dat uit? Met de glycemische index is het niet echt gelukt. Kan de nieuwe score wel duidelijkheid scheppen?
Lees ook: Ketogeen dieet zou ‘ketogene griep’ veroorzaken
Een koolhydratenscore die ook natrium en kalium opneemt
De nieuwe koolhydratenkwaliteitsscore werd uitgewerkt door de wetenschappelijke adviesraad van de Quality Carbohydrate Coalition. Deze adviesraad bestaat uit vooraanstaande koolhydraatexperten, waaronder Adam Drewnowski (Universiteit van Washington), Julie Miller Jones (Universiteit St. Catherine) en Joanne Slavin (Universiteit van Minnesota). Zij ontwikkelden twee scoremodellen van de Carbohydrate Food Quality Scores (CFQS), die ook het natrium- en kaliumgehalte van het voedsel opnemen.
- CFQS-4: op basis van het gehalte aan vezels, vrije suikers, natrium en kalium.
- CFQS-5: idem als CFQS-4, maar inclusief de hoeveelheid volkoren granen.
CFQS-5 is de meest relevante optie, omdat deze score naast vrije suikers en vezels – waarvan bekend is dat ze de kwaliteit van de koolhydraatinname beïnvloeden – ook natrium, kalium en volkoren granen opneemt. Deze aanpak is vernieuwend en zinvol.
Lees ook: Volkoren granen leiden tot minder vetophoping
Een transparant puntensysteem
Het systeem kent een punt toe voor:
- minstens 10 g vezels per 100 g koolhydraten
- minder dan 10 g vrije suikers per 100 g koolhydraten
- minder dan 600 mg natrium per 100 g drooggewicht
- ten minste 300 mg kalium per 100 g drooggewicht
- En voor CFQS-5: 1 punt als de hoeveelheid volkoren granen minstens 25 g per 100 g drooggewicht bedraagt.
Voedingsmiddelen met de beste koolhydratenkwaliteit hebben dus een CFQS-5-score van 4 of 5. Dit zijn vooral volkoren granen, peulvruchten en fruit. Maar deze score is vooral interessant om toe te passen op producten die niet uit één enkel voedingsmiddel bestaan.
Lees ook: Gefermenteerd voedsel: voordelig voor de microbiota
Drewnowski A et al. Nutrients 2022, 14(7),1485. https://doi.org/10.3390/nu14071485