Hoe kunnen we de nutritionele kwaliteit van ons voedsel garanderen en tegelijk het milieu respecteren? Louis-Georges Soler (onderzoeksdirecteur aan het Franse INRA) kaartte het thema aan tijdens het symposium ‘Voeding en volksgezondheid: de uitdagingen van vandaag en morgen’ in de ULB.
Ons voedsel vormt een zware belasting voor het milieu. Het vertegenwoordigt 23% van de totale uitstoot van broeikasgassen en komt daarmee net achter vervoer (25%) en huisvesting (28%). Bij voedsel is de productie in het begin van de keten goed voor 45% van de uitstoot. De milieu-impact van de verschillende productcategorieën verschilt echter sterk als we kijken naar het gewicht of naar de energie-inhoud. Per 100 gram is de impact van rood vlees het grootst, gevolgd door wit vlees en de zeer heterogene groep ‘overige’. Per 100 kcal is de impact van vlees echter kleiner, en die van fruit en groenten groter.
Bekijk onze Nutrigraphics
‘Biologisch, lokaal en duurzaam eten: in cijfers’
Wanneer voedingskwaliteit schadelijk is voor het milieu
De gemiddelde voedselconsumptie van de mens veroorzaakt 4090 gram CO2-equivalent per persoon per dag. De hoogste waarden zijn echter het dubbele van de laagste. Er is een duidelijke relatie tussen energie-inhoud en CO2-impact. De energiedichtheid blijkt negatief geassocieerd met de uitstoot, terwijl de Mean Adequacy Ratio (score voor de overeenstemming met de aanbevolen inname) voor twintig voedingsstoffen positief geassocieerd is met de uitstoot.
Hetzelfde geldt voor de Mean Excess Ratio (score voor het teveel aan negatieve voedingsstoffen, zoals natrium, verzadigde vetzuren en vrije suikers), die omgekeerd gecorreleerd is met de uitstoot. Er is dus als het ware een belangenconflict tussen de nutritionele kwaliteit van voedsel en de uitstoot. Zo kun je chips eten en frisdrank met suikers drinken en toch een vrij lage milieu-impact hebben!
Niet zozeer bio op zich, maar wel de bio-eter doet ertoe!
Het komt er dus op aan om opties te vinden die nutritioneel in orde zijn en tegelijk een zo laag mogelijke milieu-impact hebben. Een belangrijk element is om een lagere energie-inhoud te combineren met een lage energiedichtheid, met name door de vervanging van dierlijk door plantaardig verder door te drukken.
Ook de hoeveelheden zijn erg belangrijk. Bij het eten van biologisch voedsel vermindert niet zozeer de productie van de voedingsmiddelen de milieu-impact, maar vooral het feit dat het eetpatroon van bio-eters minder uitstoot veroorzaakt doordat ze minder vlees en meer plantaardig voedsel eten en minder kant-en-klaarmaaltijden en alcohol consumeren.
