Een analyse van de informatie bestemd voor het grote publiek op de websites en in de documenten van de alcoholindustrie lijkt het bewijs te leveren van een onjuiste voorstelling van zaken. Het verband tussen alcoholgebruik en het risico op verschillende soorten kanker wordt door de sector opzettelijk geminimaliseerd.
Een onderzoeksteam van de London School of Hygiene & Tropical Medicine en het Karolinska Institute in Zweden beoordeelde de inhoud van websites en documenten gepubliceerd door bijna 30 organisaties uit de alcoholindustrie. Wat blijkt? Veruit de meeste websites (24 van de 26) geven duidelijk onjuiste informatie over de relatie tussen het risico op kanker en alcoholconsumptie.
Geen simpele vergissingen, maar een duidelijke strategie
De verschillende informatiebronnen benadrukken dat de relatie tussen alcoholconsumptie en het risico op kanker ‘complex’ is. Soms beweren ze dat er geen sprake is van een coherent en onafhankelijk verband. Sommige bronnen ontkennen zelfs botweg dat er een verband is of stellen (ten onrechte!) dat er geen risico bestaat bij een lichte tot matige alcoholconsumptie. Per slot van rekening, zo beweren ze, is alcohol gewoon een risicofactor zoals vele andere …
Volgens deze kwalitatieve studie maakt de alcoholsector gebruik van drie duidelijke (mis)communicatiestrategieën:
- Ontkennen of betwisten dat er een verband bestaat tussen de consumptie van alcohol en kanker.
- Informatie verdraaien: bijvoorbeeld enkele risicofactoren voor kanker opsommen, maar opzettelijk te veel nadruk leggen op andere risicofactoren of het risiconiveau van alcoholgebruik minimaliseren.
- De aandacht afleiden van de effecten die rechtstreeks toe te schrijven zijn aan alcoholconsumptie bij het optreden van de meest voorkomende vormen van kanker.
Toch bestaat er meer dan voldoende wetenschappelijk bewijs dat alcoholgebruik het risico verhoogt op de meeste soorten kanker, waaronder vaak voorkomende en ernstige vormen. De relatie tussen alcohol en kanker wordt nog te weinig onder de aandacht gebracht, en de controle op de verspreide informatie is ontoereikend. Dat is zeker een probleem. En het is duidelijk: meer bewustwording van het publiek – vooral wat betreft borstkanker – zou een ernstige bedreiging betekenen voor de alcoholindustrie.
Een wel heel gênante samenwerking
Het feit dat dergelijke strategieën worden gebruikt, laat zien dat de alcoholindustrie heel goed weet wat ze doet. Waarom zou de sector anders kunnen rekenen op zo veel goodwill in het beleid en bij de verspreiding van gezondheidsnieuws wereldwijd? Het is best mogelijk dat de verschillende actoren het goed bedoelen. Toch is de samenwerking tussen overheid en alcoholsector verre van ethisch, en roept ze herinneringen op aan de geschiedenis van de tabaksindustrie.
We weten nochtans heel goed dat alcoholgebruik wordt erkend als een risicofactor voor heel wat soorten kanker (kanker van de mond en de keelholte, leverkanker, borstkanker, dikkedarmkanker). Zo speelt alcoholinname een rol in bijna 4% van de nieuwe kankergevallen die jaarlijks gediagnosticeerd worden in het Verenigd Koninkrijk.
