Een te hoge inname van zout of natrium is een erkende risicofactor voor hoge bloeddruk, beroerte, hart- en vaatziekten en andere aandoeningen. Vandaag is de zoutinname in bijna alle landen te hoog, alle aanbevelingen ten spijt.
Zoutinname: de aanbevelingen
Zijn bewustmakingsinitiatieven gericht op een beperking van het zoutgebruik echt doeltreffend? Volgens deze nieuwe, systematische Cochrane-review wel, mits aan één voorwaarde wordt voldaan: alle actoren in de voedselproductieketen moeten bij de initiatieven betrokken worden, van de fabrikanten (voor het herformuleren van producten) tot de consument (die gezonde eetgewoonten moet aannemen).
De Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) beveelt een maximale inname aan van vijf gram zout of twee gram natrium per dag. Een te hoge consumptie van zout (of natrium) wordt algemeen geassocieerd met cardiovasculair risico. Sommige studies beweren dat het moeilijk is om de werkelijke impact te meten van een verminderd zoutgebruik, maar andere publicaties spreken dit weer tegen.
Een recente Amerikaanse studie, gepubliceerd in het American Journal of Hypertension, stelt dat de door gezondheidsinstanties aanbevolen natriuminname al schadelijk is voor de gezondheid.
De impact van maatregelen en initiatieven
Franse mannen consumeren ongeveer tien gram zout per dag (4 g natrium). Bij vrouwen bedraagt de consumptie acht gram (3,2 g natrium). Het Franse Nationale Programma voor gezondheid en voeding (PNNS) beveelt 3,2 g/dag aan voor mannen en 2,6 g/dag voor vrouwen en kinderen. Deze review, uitgevoerd door deskundigen van de Cochrane Public Health Group, peilde naar de doeltreffendheid van richtsnoeren en maatregelen om de zoutinname te verminderen. Gaan mensen er echt minder zout door eten?
De experts probeerden de impact te beoordelen van deze maatregelen op de zoutinname van de bevolking. Daartoe voerden ze een review en een analyse uit van de studies die over dit onderwerp gepubliceerd zijn in de grote databases, tot 2015.
Daarnaast maakten de experts ook een uitgebreid overzicht van maatregelen in verschillende landen wereldwijd om de natriuminname van de bevolking te verminderen. Vervolgens beoordeelden ze de impact van deze initiatieven. Aan de hand van gegevens uit voedingsenquêtes en analyses van urinemonsters maakten ze een schatting van de natriuminname.
Alle schattingen werden omgezet naar een enkele meeteenheid: de zoutinname in gram per dag. De auteurs onderzochten 881 studies en selecteerden op basis daarvan vijftien nationale initiatieven met in totaal 260.000 deelnemers. Deze werden uiteindelijk herleid tot tien initiatieven met in totaal 64.798 deelnemers die voldoende data boden om een kwantitatieve analyse van de impact uit te voeren:
- Vijf studies bevestigden een afname van het gemiddelde dagelijkse zoutgebruik per persoon, variërend van 1,15 g/dag (Finland) tot 0,35 g/dag (Ierland).
- Twee initiatieven toonden echter een verhoogde inname van zout: Canada (+ 1,66) en Zwitserland (+ 0,80 g per dag per persoon).
- De andere initiatieven lieten geen statistisch significante verandering zien.
- Zeven van de tien initiatieven omvatten verschillende fases van de voedselproductie, de voedseldistributie (scholen, hogescholen) en de voedselconsumptie. Bij vier van deze zeven initiatieven was een statistisch significante gemiddelde verlaging van de zoutinname zichtbaar.
De hele voedselproductieketen
Alle actoren in de keten zouden bij de maatregelen betrokken moeten worden. Zijn bewustmakingsinitiatieven gericht op een beperking van de zoutinname echt doeltreffend? Gaan mensen er minder zout door gebruiken? Volgens de experts is dat inderdaad het geval, mits aan één voorwaarde wordt voldaan: alle actoren en fases in de voedselproductieketen moeten bij de maatregelen betrokken worden.
De grote variatie in de resultaten van de verschillende studies maakt wel duidelijk dat verder onderzoek noodzakelijk is. We kunnen er ook uit opmaken dat de publieke gezondheidszorg niet beschikt over betrouwbare systemen om de resultaten van genomen maatregelen of initiatieven adequaat te beoordelen.
