GEPUBLICEERD IN 2012
De dranken zijn als volgt ingedeeld, van de basis tot aan de top:
1. WATER: staat helemaal onderaan om aan te geven dat dit duidelijk de eerste keuze is. Ook al behoort ongesuikerde lightdrank, net als thee en koffie, in de voedingsdriehoek tot de categorie ‘water en ongesuikerde dranken’, toch zijn voedingsdeskundigen het erover eens dat water de belangrijkste drank vormt. We mogen niet suggereren dat water het equivalent is van andere dranken, ook al bevatten deze geen suikers. Op voedingskundig vlak verschilt water van alle andere dranken (koffie bevat cafeïne, thee bevat fluor, ongesuikerde lightdrank bevat intense zoetstoffen enz.). Daarom is het gerechtvaardigd dat water een aparte plaats krijgt en ook de ereplaats bekleedt, zowel wat de positie betreft (helemaal onderaan de druppel), als de ruimte die deze drank toegewezen krijgt. Deze groep omvat leidingwater, bronwater en mineraalwater. Natuurlijk mineraalwater mag niet zomaar door iedereen elke dag onbeperkt worden gedronken, maar deze precisering kan niet worden geïllustreerd in dit model en moet dus apart worden besproken door de diëtist en/of worden uitgelegd aan de hand van documentatie.
Met fruitextracten gearomatiseerd water dat maximaal 1% suiker bevat, behoort ook tot de categorie ‘water’, maar vormt niet de eerste keuze. Water met een smaakje en zoetstoffen behoort helemaal niet tot deze groep, maar wel tot die van de ongesuikerde lightdrank.
2. THEE, KOFFIE, KRUIDENTHEE EN INFUSIES: deze dranken bevatten bijna evenveel water als zuiver water, ze leveren geen energie en bevatten geen additieven of ‘zorgwekkende’ ingrediënten als ze met mate worden gedronken (een paar koppen per dag, de eventueel toegevoegde suiker, room of andere ingrediënten buiten beschouwing gelaten).
3. SOEP (en bouillon) + FRUITSAP: deze laag bestaat voor 50% uit (groente)soep en voor 50% uit fruitsap. De categorie ‘soep’ is heel gevarieerd naargelang het gehalte aan groenten, vetten, zout enz. Ook hier is extra informatie van de diëtist noodzakelijk voor een gedetailleerd overzicht.
Deze groep omvat ook fruitsap en smoothies zonder toegevoegde suiker, maar nectar maakt er geen deel van uit. Deze twee categorieën leveren een nuttige bijdrage aan de voedingsdoelstellingen voor groenten en fruit (groentesoep voor groenten, fruitsap voor fruit). Wel kunnen ze maar maximaal voor één portie fruit en/of groenten per dag worden gerekend. Omdat soep zout en/of vetstoffen, en fruitsap suiker bevat, moeten deze voedingsmiddelen dan ook een ‘beredeneerde’ plaats innemen in het eetpatroon. Daarom is deze laag in twee verdeeld.
4. MELK & MET CALCIUM VERRIJKTE PLANTAARDIGE DRANKEN: ook deze categorie draagt op een nuttige manier bij tot een evenwichtige voeding (calcium enz.). Daarom staat ze net onder de dranken die eerder voor het plezier geconsumeerd worden (en die – naast hun bijdrage aan water – niet echt nuttig zijn in het kader van een evenwichtige voeding). Halfvolle melk geniet de voorkeur boven volle melk. Plantaardige melkproducten, ook als ze verrijkt zijn met calcium, hebben niet allemaal hetzelfde voedingsprofiel. Ook hier moet de diëtist extra informatie en/of documentatie geven.
5. GESUIKERDE MELKDRANKEN (en gesuikerde plantaardige dranken): tal van melkdranken (of met calcium verrijkte plantaardige alternatieven) bestaan ook in een gesuikerde versie. Daarom moeten we een onderscheid maken tussen de ongesuikerde versie en die met toegevoegde suiker. Deze categorie omvat ook gesuikerde drinkyoghurt. Deze dranken hebben altijd een voedingswaarde (calcium enz.), maar ze bevatten ook toegevoegde suiker en moeten dus met mate worden geconsumeerd.
6. ONGESUIKERDE LIGHTDRANKEN: het woord ‘ongesuikerde’ is hier heel belangrijk. Een drank mag immers wettelijk gezien al het etiket ‘light’ krijgen als hij een energiegehalte heeft dat slechts 30% lager ligt dan dat van andere dranken. De categorie ongesuikerde lightdrank omvat dranken die zowat 99% water en een of meer intensieve zoetstoffen bevatten. Deze dranken zijn niet noodzakelijk, daarom komen ze pas na de andere categorieën.
7. GESUIKERDE FRISDRANKEN: deze categorie omvat softdrinks, limonade met planten-en/of vruchtenextracten en ijsthee. Deze categorie komt na de ‘lightdranken’ omdat ze toegevoegde suiker bevat.
8. ENERGIERIJKE SPORTDRANKEN: dit zijn energierijke sportdranken met een hoger gehalte aan toegevoegde suikers dan het gemiddelde gehalte in de gesuikerde dranken. We hebben ervoor gekozen om het model niet te verzwaren met bijkomende categorieën (zoals hypo- en isotone dranken), die ook toegevoegd zout bevatten en dus specifiek zijn aangewezen bij inspanningen. Deze dranken mogen niet op dezelfde lijn worden gezet als andere gesuikerde dranken.
9. BIER, WIJN & ENERGIEDRANKJES: dit is de top van het model. Dat betekent dat de consumptie van deze dranken zoveel mogelijk moet worden beperkt. Deze voedingsmiddelen dragen wel bij tot de vochtinname, maar doordat ze alcohol of andere bestanddelen bevatten (cafeïne, guarana enz.), is voorzichtigheid geboden. We hebben ervoor gekozen om geen sterkedrank of andere alcoholhoudende dranken te vermelden, enerzijds omdat hun bijdrage aan de hydratatie discutabel is, en anderzijds omdat we er geen reclame voor willen maken!
