Een overzicht van de echte en ingebeelde risico’s van gifstoffen in onze voeding, door toxicoloog Alfred Bernard. Zo geven de bereidingswijze en charcuterie meer reden tot ongerustheid dan het erg gemediatiseerde glyfosaat.
Er bestaan veel gevaarlijke stoffen, maar op gezondheidsvlak zijn vooral de risico’s verbonden aan de blootstelling van belang, eerder dan de gevaarlijke eigenschappen zelf. Dit vertelde Alfred Bernard (Toxicologie, UCL) onlangs tijdens een medische conferentie. De toxicoloog heeft het over de ‘marketing van de angst’: er is vaak verwarring tussen gevaar en risico, soms zelfs opzettelijk, en op die manier ontstaan veel mythes.
Glyfosaat minder giftig dan we denken
De politiek-wetenschappelijke saga rond glyfosaat (Roundup) is een mooi voorbeeld. Het product werd door het IARC oorspronkelijk als ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’ bestempeld, maar is nu volgens de EAV en andere instanties waarschijnlijk niet kankerverwekkend. De classificatie van het IARC doet vragen rijzen, legt professor Bernard uit, want ze is gebaseerd op het gevaar en niet op het risico, wat niet strookt met de actuele wetenschappelijke voorschriften.
Het heeft geen nut glyfosaat uit de handel te halen in de hoop dat dit een effect zal hebben op de volksgezondheid, want het is een professioneel risico, vervolgt Bernard.
Risico’s bereidingswijze
Ook de risico’s verbonden aan pesticiden in fruit en groenten berusten op een mythe. In werkelijkheid heeft men aangetoond dat het gebruik van groenten en fruit, ondanks het feit dat ze meer pesticiden bevatten dan vroeger, het risico op kanker en hart- en vaatziekten vermindert. Het enige wat we moeten vrezen, is een vermindering van hun positieve eigenschappen, maar niet dat de risico’s stijgen.
De specialist maakt zich beduidend meer zorgen over andere risico’s, zoals die gelinkt aan endocriene verstoorders, nanodeeltjes (zoals in de kleurstof titaandioxide), minerale oliën in voedingsverpakkingen, charcuterie of acrylamide en andere producten afkomstig uit de maillardreactie (of niet-enzymatische bruinkleuring), waarbij voedingsmiddelen tijdens de bereiding verkleuren.
