Slaatjes, ijsjes, barbecues, een hapje en een drankje, marktjes, rauwe vis, festivals: de zomer is in het land en we eten kleurrijker, vrolijker en vooral frisser. In het zomerseizoen liggen echter ook de voedselvergiftigingen op de loer.
Een belangrijke voorzorgsmaatregel in de zomer is natuurlijk om de koudeketen van gekoelde producten, ijs en sorbets – die we nu meer eten – niet te onderbreken. In tegenstelling tot wat de meeste patiënten denken, vernietigt kou geen micro-organismen.Dat geldt bijvoorbeeld voor Lysteria Monocytogenes en Salmonella enteritidis. Indien diepvriesvoedsel niet op de juiste manier wordt ontdooid, kunnen de bacteriën opnieuw actief worden. Het is dus belangrijk om de patiënten hierop te wijzen en te benadrukken dat ze bederfelijk voedsel beter niet op kamertemperatuur bewaren. De grootste gevaren liggen echter zich vaak op drie andere domeinen verscholen.
De belangrijke reflex die vaak wordt vergeten: handen wassen
Een gouden regel die iedereen kent. Toch is een slechte handhygiëne de belangrijkste oorzaak van voedselvergiftigingen. De handhygiëneregels moeten rigoureus worden toegepast! Zeker als je voor meerdere of zelfs een groot aantal gasten kookt en telkens als er contact mogelijk is tussen iets ‘vuil’ en iets wat ‘schoon, ‘rauw’ of gekookt is (voor je begint te koken, na het snuiten van je neus, na elke hoest- of niesbui, na elk toiletbezoek, na het aanraken van dieren enz.).
Op een goede manier de handen wassen houdt in dat je ze minstens 40 seconden inzeept, en daarbij zeker de rug van de handen, de nagels en de polsen niet vergeet. Alles wat in contact komt met voedsel (keukengerei, werkbladen …) moet ook worden schoongemaakt, en zelfs gedesinfecteerd. Bij gebrek aan stromend water en/of zeep (zoals bij het bereiden van maaltijden op een kermis, een festival, tijdens een wandeling, op een boot …) kan het aanbrengen van een hydroalcoholische oplossing gedurende 20 tot 30 seconden een alternatief zijn.
Tweede essentiële handeling tijdens de zomermaanden: fruit en groenten wassen
Hoewel het meer voor de hand liggend is om groenten te wassen, verdient fruit dezelfde behandeling! Ook fruit en groenten in bakjes moeten gewassen worden, tenzij anders vermeld op de verpakking. Idem voor biofruit en -groenten! Grondig wassen met drinkbaar water verwijdert aarde en vuil, belangrijke haarden van micro-organismen. Wassen is echter minder doeltreffend voor wilde planten, zoals waterkers, molsla of veldsla, die parasieten zoals leverbot (Fasciola hepatica) kunnen huisvesten.
Het is dus niet aanbevolen om in het wild groeiende groenten of fruit te plukken en op te eten. Hetzelfde geldt voor planten en wilde bessen die zich in de nabijheid van uitwerpselen van honden of vossen bevinden. Die zijn namelijk gastheer van de eitjes van de Echinococcus multilocularis, die zeer resistent zijn tegen wassen met water. De beste voorzorgsmaatregel is dus om moestuinen goed te beschermen.
Last but not least: in landen met een laag hygiëneniveau is het bij twijfel essentieel om de voorkeur te geven aan gekookte groenten of, als ze rauw worden gegeten, om ze zelf te schillen en te wassen met mineraalwater.
Derde belangrijk ritueel voor voedselveiligheid: de gaartijden respecteren
Ze zijn een grote oorzaak van voedselvergiftigingen tijdens de zomer: bereid vlees en gehakt (worsten, gehaktballen, hamburgers). Deze sterren van de zomerbarbecue moeten absoluut tot kerntemperatuur worden gebakken (>70 °C gedurende 2 minuten). Als je geen thermometer bij de hand hebt, is een goede richtlijn om het vlees gedurende 10 à 13 minuten te bakken.
En om te controleren of het vlees niet nog roze is vanbinnen. Vis ‘roze aan de graat’ bakken volstaat niet om eventuele parasieten te elimineren. Het wordt ook ten sterkste afgeraden om zoetwatervis en gevogelte rauw te eten. Voor vlees en gevogelte zal bakken op meer dan 65 °C Campylobacter vernietigen.
Trap bovendien niet in de klassieke valkuil om de gebakken kip terug op de snijplank te leggen waarop je het rauwe vlees hebt gesneden.
