Door twee simultaan gepubliceerde studies komt het gebruik van probiotica, met name bij een antibioticabehandeling, steeds meer onder vuur te liggen. Wij trokken op onderzoek uit.
“Probiotica zijn zo goed als nutteloos”, kopte de BBC, en gooide daarmee de knuppel in het hoenderhok. Dergelijke titels trekken natuurlijk de aandacht, zelfs al nemen ze soms (een beetje) een loopje met de wetenschap. De titel sloeg in als een bom. Aan de basis ervan liggen twee gelijktijdig gepubliceerde studies in het tijdschrift Cell, dat nochtans een stevige reputatie heeft.
De bevindingen van deze studies zijn echter bizar in vergelijking met wat het onderzoek echt aantoont. Het feit dat probiotica zich niet in de darm vestigen bijvoorbeeld… Niets nieuws onder de zon. Bepaalde studies hebben trouwens aangetoond dat bij 30% van de personen die Bifidobacterium longum hebben ingenomen, de bacteriestam 6 maanden later nog steeds aanwezig is.
Studies zonder klinische resultaten
Vooral het nut van probiotica tijdens een antibioticabehandeling wordt ter discussie gesteld. Uit dit onderzoek blijkt immers dat de diversiteit van de microbiota zich minder goed herstelt bij toediening van een probioticum na inname van antibiotica. De experts van de International Scientific Association of Probiotics and Prebiotics (ISAPP), onder wie prof. Bruno Pot (VUB – IMDO), wijzen echter op tal van aandachtspunten.
Zo had dit onderzoek slechts betrekking op 8 personen (wat heel weinig is om de conclusies te extrapoleren naar de volledige bevolking) en werd er gewerkt met een enkel probioticum, samengesteld uit 11 stammen (de conclusie mag dus niet doorgetrokken worden naar alle probiotica). Daarnaast ging er ook geen klinisch onderzoek aan vooraf.
Bovendien peilde dit onderzoek niet naar de klinische doeltreffendheid van het probioticum. Terwijl dat toch het belangrijkste is. Dat de werking niet kan worden bewezen, betekent nog niet dat er geen (klinisch) effect is.
Laattijdige toediening van het probioticum
De onderzoekers hebben het probioticum verder pas toegediend 7 dagen na de antibioticabehandeling. Dat is een bizarre timing, want heel wat klinisch onderzoek wijst uit dat de inname van een probioticum ten laatste bij aanvang van de antibioticabehandeling doeltreffend is om diarree tijdens de behandeling te voorkomen.
Tot slot lijkt de conclusie van de onderzoekers dat in de toekomst probiotica op maat nodig zullen zijn om in te spelen op de individuele behoeften, meer op een standpunt van een ‘betrokken partij’ dan op een onderzoeksconclusie. Verschillende van de auteurs blijken immers te werken bij een bedrijf gespecialiseerd in… gepersonaliseerde voeding!
