Diepvriesfrieten hebben een Nutri-Score A of B. Deze opmerkelijke score wordt vaak aangehaald om het evaluatiesysteem van de voedingskwaliteit van voorverpakte etenswaren in twijfel te trekken. Tijd om het frietjesmysterie te ontrafelen!
De Nutri-Score blijft stof doen opwaaien, zowel in positieve als in negatieve zin. Het gaat zelfs zo ver dat gezondheidsprofessionals zich soms vragen stellen. Waarom? De Nutri-Score is wetenschappelijk goed onderbouwd en wordt door verschillende volksgezondheidsinstanties erkend. Toch is het label vaak het voorwerp van fake news, bedoeld om het in diskrediet te brengen. De ontwikkelaars van de score, professor Serge Hercberg en zijn team, verhelderen daarom verschillende punten op hun blog Nutri-Score. Het bekendste voorbeeld om twijfel te zaaien over de pertinentie van de 5-kleurencode? Frietjes! De publieke opinie associeert frietjes onlosmakelijk met fast- en junkfood. Dan zouden ze toch een E of minstens een D moeten krijgen! Of niet?
Meer leesvoer: 30 jaar fastfood: steeds meer zout en calorieën
1001 manieren om frietjes te bakken
Net als de verplicht te vermelden voedingswaarde, waarop de berekening van de Nutri-Score gebaseerd is, moeten ook de ingrediënten op voorverpakte producten vermeld staan. Als een product een specifieke bereidingswijze vereist (bv. 200 ml water toevoegen voor de bereiding van een zakje soep), kunnen we voedingsinformatie, en dus ook een Nutri-Score, verstrekken voor de afgewerkte bereiding. Voor diepvriesfrieten (die in feite voorgebakken zijn) kunnen we de samenstelling van het bereide product echter niet beoordelen. Iedereen maakt ze thuis immers anders klaar. Bakken in een oven of frituurpan, met plantaardige of dierlijke olie, met een verschillende baktijd en hoeveelheid toegevoegd zout…
Gevolg? Niet-voorgebakken diepvriesfrieten, die niets anders zijn dan geschilde aardappelen, hebben een Nutri-Score A. Voorgebakken frieten hebben een Nutri-Score B. Die B kan een B blijven als je ze in de oven bakt. De frietjes krijgen een C als je ze in vet bakt, of zelfs een E afhankelijk van het gehalte aan verzadigde vetten in de olie en de hoeveelheid zout die je over je frietjes strooit. De vermelding van een precieze bereidingswijze van diepvriesfrieten op de verpakking zou het mogelijk maken om de voedingswaarde en de Nutri-Score van het bereide product te vermelden, maar dit is niet verplicht.
Meer leesvoer: De Nutri-Score versus fake news
Gerookte zalm: een zoutbom
Een ander voorbeeld dat vaak wordt aangehaald om de geloofwaardigheid van de Nutri-Score in twijfel te trekken, is gerookte zalm. Op dit product staat een grote letter D, terwijl zalm als gezond wordt beschouwd. Hoewel de Nutri-Score rekening houdt met het gehalte aan verzadigde vetten, worden de omega-3 vetzuren niet meegerekend in de energie die aan vetten toe te schrijven is. Gerookte zalm heeft een Nutri-Score D, voornamelijk voor zijn hoge zoutgehalte (ongeveer 3%). Zout is vandaag dan ook een van de grote problemen in onze voeding. Verse zalm, die maar heel weinig zout bevat, heeft een Nutri-Score A, wat aantoont dat het systeem wel degelijk pertinent is.
Europese petitie Pro Nutri-Score
Hoewel de Nutri-Score de steun geniet van de Volksgezondheid en door meerdere actoren uit de distributie- en levensmiddelensector wordt erkend, is ze helemaal niet verplicht. Dit beperkt haar potentieel om de voedingskwaliteit van de levensmiddelen te ontleden. Overheden kunnen de vermelding van een logo zoals de Nutri-Score op voedingswaren niet verplichten. In een poging om dat te veranderen en de Nutri-Score op Europees niveau verplicht te maken, lanceerden 7 consumentenverenigingen uit evenveel Europese landen (waaronder Test Aankoop in België en Que Choisir in Frankrijk) het Europese burgerinitiatief Pro Nutri-Score. Nu moet het initiatief 1 miljoen handtekeningen verzamelen opdat de Europese Commissie op het verzoek zou reageren.
Link naar de petitie: www.pronutriscore.org