Kan onze favoriete zoetigheid tot verslaving leiden? Het debat hierover loopt hoog op in de media. Volgens de ene partij zou een suikerverslaving erger zijn dan een alcohol- of rookverslaving, terwijl aan de andere kant weerklinkt dat suiker helemaal niet verslavend is. Hoe zit dat nu?
“Ja, suiker is een drug”
Michel Cymes, een bekende Franse arts en tv-presentator, is zeker van zijn zaak. Hij legt uit hoe de consumptie van suiker, net zoals alcohol en tabak, dopamine vrijmaakt in onze hersenen, een stof die een gevoel van genot opwekt. Dit mechanisme leidt tot een suikerverslaving, die bij extreme vormen onder meer zwaarlijvigheid, diabetes en hart- en vaatziekten kan veroorzaken. De impact op de volksgezondheid is rampzalig. In deze situatie is afkicken de enige oplossing, aldus de presentator.
“Nee, suiker is geen drug”
Zijn uitspraken worden fel betwist door de al even beroemde Franse psychiater Gérard Apfeldorfer, die zegt dat Cymes’ verklaring op geen enkele wetenschappelijke basis is gefundeerd. Suiker lokt geen ontwenningsverschijnselen uit wanneer je stopt met het te eten, en er is al evenmin sprake van een tolerantiefenomeen. Suiker beantwoordt dan ook niet aan de criteria van een verslavende stof. In tegenstelling tot zijn collega houdt Apfeldorfer vol dat het genot afneemt tijdens de consumptie van suiker. De consumptie wordt uiteindelijk zelfs onprettig naarmate je verzadigd raakt. Volgens Apfeldorfer kan er wel een verslavingsproces optreden, maar alleen in situaties van eetstoornissen [B1] en niet specifiek voor suiker. We spreken dan van een gedragsverslaving, die zich ontwikkelt als reactie bij iemand die slecht in zijn vel zit. De eter verschuilt zich achter zoete producten om zijn gevoel van onbehagen te vermijden, niet om genot te ervaren. Dat mechanisme helpt echter niet om zijn lijden te verdragen, wat de persoon ertoe aanzet om zijn vraatzuchtige gedrag te herhalen. Volgens dr. Apfeldorfer is de remedie die Michel Cymes in dat geval adviseert, volstrekt onverstandig, want door iemand suiker te ontzeggen loop je het risico om cognitieve beperkingen [B2] uit te lokken. Hij pleit ervoor om het probleem van suikerverslaving te bekijken vanuit psychotherapeutische hoek: van omgaan met negatieve emoties tot terugkeren naar eetgedrag geleid door gevoelens en deculpabilisatie.
