Amerikaanse onderzoekers onderzochten met een systematische review het verband tussen micronutriënten in moedermelk en de groei en lichaamssamenstelling van kinderen tot 2 jaar. Zij ontdekten vooral dat er nood is aan veel meer kwalitatief onderzoek over dit topic.
Moedermelk zit boordevol voedingstoffen en bioactieve componenten – denk aan hormonen en antilichamen – die de ontwikkeling van jonge kinderen optimaal ondersteunen. De concentratie daarvan verschilt echter tussen moeders, evenals tijdens de dagelijks voedingsmomenten en de hele lactatieperiode. Bovendien is de impact van deze stoffen op de groei van kinderen nog onbekend.
Amerikaanse onderzoekers wilden daar verandering in brengen en speurden in onderzoek tussen 1980 en 2022 op verbanden tussen de macro-, micro- en bioactieve componenten enerzijds en de antropometrie van gezonde, op tijd geboren kinderen tot 2 jaar anderzijds. In een systematische review, pas gepubliceerd in het tijdschrift Advances in Nutrition van de American Society for Nutrition, lezen we de resultaten voor de micronutriënten.
28 artikelen op de wetenschappelijke weegschaal
Voor de systematische review vonden de Amerikaanse onderzoekers 9.992 samenvattingen van randomised controlled trials of observationele studies in de meest bekende wetenschappelijke databases en screenden zij 1.001 artikels, waarvan er 141 artikels behouden werden. Daarvan linkten 28 artikelen micronutriënten in de melk van 2.526 moeders aan de antropometrie van hun baby’s, meestal tot 6 maanden.
Volgens de onderzoekers is zowel de schaarste van het onderzoek als de korte opvolging van de kinderen verbazingwekkend. De WHO raadt immers borstvoeding aan tot minimaal 2 jaar en wanneer de moeder bijvoorbeeld een ernstig tekort heeft aan zink, ijzer, vitamine A of vitamine B12, kan dit resulteren in een slechtere groei van het kind.
De onderzoekers ontwikkelden eveneens een evaluatieschaal voor de 28 onderzochte artikelen. Onderzoek dat bijvoorbeeld vermeldt of de baby al dan niet exclusief borstvoeding kreeg, waarbij de antropometrie door een getrainde persoon werd uitgevoerd of met een kwaliteitsvolle analyse van de moedermelk, krijgt meer punten en dus een betere evaluatie. Zo had het gros van de onderzochte artikelen (79%) een matige kwaliteit, slechts 25% van de artikelen kreeg een uitstekende kwaliteitsscore.
Lees ook: Moedermelk: natuurlijke biomoleculen stoppen ontstekingen
Micronutriënten in moedermelk: impact op de groei in de twee eerste levensjaren?
Wat micronutriënten aangaat, vonden de onderzoekers enkele positieve verbanden:
- Twee studies vonden een positief verband tussen de jodiumconcentratie in moedermelk de eerste 2 weken en de gewicht-voor-lengtecurve (z-scores), toch ontbreekt dit verband in een andere studie.
- Bij 114 moeders en kinderen in Guatemala, was er ook een positief verband tussen de mangaanconcentratie en gewicht-voor-leeftijdscurve (opnieuw de z-scores). In landen met een hoger inkomen, blijven deze verbanden echter zoek.
- Zink blijkt met 15 studies het meest bestudeerde micronutriënten. De onderzoekers suggereren een positief verband tussen de zinkinname van baby’s uit moedermelk en het gewicht van baby’s (op jonge leeftijd en zeker wanneer de moeder van een goede voedingsstatus getuigt) en de lengte van kinderen (vooral op latere leeftijd).
- De calciuminname van de baby blijkt vooral een voorspeller voor de lengtegroei tussen 6 en 12 maanden in landen met ondervoeding.
Omwille van de beperkte data en vaak onvoldoende kwaliteit van de onderzochte artikelen, blijven de verbanden echter onduidelijk. Slechts 10 van de onderzochte artikelen rapporteert bijvoorbeeld de geschatte inname aan vitamines en minderalen uit moedermelk. Het overige onderzoek gebruikt louter de concentraties van de micronutriënten in moedermelk, maar dit is een minder goede voorspeller voor de groei van kinderen. Verder ontbreekt er een protocol voor de verzameling van moedermelk. Het totale vetgehalte en de concentratie aan vetoplosbare vitaminen is bijvoorbeeld anders aan het begin en einde van een borstvoedingsmoment.
Nood aan veel meer kwalitatief onderzoek
De onderzoekers benadrukken dat een gebrek aan verklaarbare verbanden tussen de micronutriënten in moedermelk en de groei van jonge kinderen allesbehalve betekent dat er geen duidelijke verbanden bestaan. Zo is er op bases van casestudies bewijs dat een lage vitamine B12-status van de moeder kan leiden tot een minder goede groei bij haar kinderen. Toch vond de huidige systematische review geen verbanden op basis van de onderzochte artikelen.
In hun eindconclusie doen de onderzoekers een oproep voor meer fundamenteel onderzoek over de samenstelling van moedermelk en de groei, antropometrie en nutritionele status bij kinderen.
Lees ook: Antibacteriële koolhydraten in moedermelk
Referenties
-
Sarah M. Reyes and others, Human Milk Micronutrients and Child Growth and Body Composition in the First 2 y: A Systematic Review, Advances in Nutrition, 2023, ISSN 2161-8313, https://doi.org/10.1016/j.advnut.2023.06.005
-
D.K. Dror and others, Effect of vitamin B12 deficiency on 42 neurodevelopment in infants: current knowledge and possible 43 mechanisms, Nutr. Rev. 66 (5) (2008) 250–255.
