Bij personen met het Autisme Spectrum Stoornis zijn voedingsproblemen courant, 46 tot 89% zou er last van hebben. Hoe het probleem zich concreet voordoet werd duidelijk tijdens het symposium “Autisme & Moeilijke eters” dat plaatsvond in Antwerpen op 14 maart.
Minstens 5 keer meer risico bij autisme
Hoeveel personen met het Autisme Spectrum Stoornis (ASS) last hebben van voedingsproblemen is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de leeftijdscategorie. Volgens uiteenlopend onderzoek ligt het percentage tussen 46 en 89%, zo gaf Dr. Petra Warreyn (UGent) aan tijdens het symposium. Daarbij is gebleken dat het risico op voedingsproblemen minstens 5 keer hoger ligt bij personen met ASS.
Selectief eetgedrag is het meest voorkomende probleem (70% van de voedingsproblemen bij ASS), dit op basis van het type voeding, de textuur, de smaak, de kleur… Andere veel voorkomende problemen zijn:
- Rumineren of hamsteren (18%), PICA (15%)
- Problemen met de mondmotoriek (15%)
- Problemen rond de eetsituatie: tijd en plaats, presentatie en servies… (40%)
Het aantal voedingsproblemen bij personen met ASS ligt dus merkbaar hoger, toch gaf Marleen D’hondt (logopedist, UZGent) aan dat slechts 3% van deze groep zorgwekkende voedingsproblemen ontwikkelt.
Alles over autisme in één artikel? Dat vind je hier!
Een complex gebeuren voor elk kind
Marleen D’hondt ging daarnaast dieper in op de prikkelverwerking tijdens het eetgebeuren. Eten en drinken is namelijk een complex proces voor elk kind. Naast de fysiologische behoefte om te eten en te drinken is het vanaf jongs af aan vooral ook een moment om:
- te leren over de houding en het gedrag
- vaardigheden te ontwikkelen (bv. mondmotorische vaardigheden)
- samen te zijn en de communicatie te verbeteren
- de sensorische gewaarwordingen te ontdekken
Voor kinderen met ASS kan deze situatie nog moeilijker zijn, doordat er net zoveel prikkels zijn.
In de verschillende presentaties kwamen voorbeelden aan bod die aantonen dat de voedingsproblemen bij autisme zich inderdaad kunnen uiten op verschillende manieren. Personen met ASS eten soms te weinig of te veel, zijn gevoelig voor de geur, kleur of textuur, vergeten te eten en te drinken of hebben net geen rem, eten enkel een beperkt aantal verschillende voedingsmiddelen, willen slechts eten als ze een bepaald servies hebben of als er iemand gekend naast hen zit…
Ontdek HIER meer artikels over Autisme.
Zoeken naar de oorzaak
Deze voedingsproblemen hebben voornamelijk een grote impact op de familie en kunnen leiden tot stress en frustraties. Het probleem kan worden aangepakt door het eerst te analyseren (van waar komt het? Welk onderliggend psychologisch of fysiologisch aspect ligt erachter (sensorisch integratieprobleem, gastro-intestinaal probleem, problemen met executieve functies…)? Op deze manier kan er het beste gezocht worden naar een oplossing.
Dit waarnemen en analyseren is ook voor Pats Boeykes (logopedist, ZNA UKJA Antwerpen) essentieel. Omdat elk kind verschillend is moet de situatie afzonderlijk bestudeerd worden. Een individuele aanpak werkt het best.
“Leg de lat laag” gaf Ingrid De Ceuster (diëtiste) nog mee tijdens het symposium. “Stel doelstellingen samen op lange termijn met kleine en haalbare tussenstappen”, vervolgde ze. Om de moeilijke eter te begeleiden zijn volgende zaken belangrijk:
- focussen op en bevestigen wat wel lukt,
- individuele aanpak op maat van de patiënt,
- werken in samenspraak met de moeilijke eter,
- afstappen van de vaste waarden en normen,
- op zoek gaan naar individuele noden,
- regelmatig de verwachtingen bijstellen…
