Een grote studie bij meer dan 70.000 mensen duidt op een verband tussen de consumptie van ultrabewerkt voedsel (UBV) en het risico op dementie. Omgekeerd blijkt dat de vervanging van 10% UBV (in gewicht) door niet of nauwelijks bewerkte voedingsmiddelen het risico op dementie met 19% verlaagt.
Ultrabewerkt voedsel – dat een stijgend aandeel inneemt in onze moderne voeding – wordt steeds vaker met de vinger gewezen. Deze voedingsmiddelen werden al in verband gebracht met heel wat gezondheidsproblemen, zoals overgewicht en obesitas, cardiovasculaire aandoeningen, kanker, depressie, prikkelbaredarmsyndroom en algemene sterfte. Dit lijstje wordt nu helaas ook uitgebreid met dementie. Met het oog op de vergrijzing baart de ziekte ons steeds meer zorgen. Een doeltreffende behandeling is er niet. De studie legt slechts ‘een’ verband bloot, en dus geen oorzakelijk verband. Maar waar rook is, is vuur?
Lees ook : Haaienvlees zou alzheimer kunnen bevorderen
Menu bestaat uit 9 tot 28% ultrabewerkt voedsel
De prospectieve studie is gebaseerd op de gegevens van 72.083 mensen van 55 jaar en ouder uit de UK Biobank, die de gezondheidsgegevens van 500.000 mensen bijhoudt. De opvolgingsperiode bedraagt ongeveer 10 jaar.
De onderzoekers hebben de NOVA-classificatie gebruikt om het aandeel UBV in te delen en te beoordelen (NOVA-groep 4). In dit cohort varieerde de consumptie van UBV van 9% (225 g) van de volledige voeding in het laagste kwartiel tot 28% (814 g) in het hoogste kwartiel. De voornaamste ultrabewerkte voedingsproducten zijn dranken, gevolgd door suikerhoudende producten en ultrabewerkte zuivelproducten.
Na correctie voor verschillende vertekenende factoren blijkt dat elke verhoging van het aandeel UBV met 10% (in gewicht) samengaat met een stijging van het risico op dementie met 25%. Omgekeerd wordt de verlaging van het aandeel UBV met 10% in verband gebracht met een verlaging van 19% van het risico om dementie te ontwikkelen.
Lees ook : Een nieuwe score voor de kwaliteit van koolhydraten
Welke factoren spelen een rol?
Ultrabewerkt voedsel wordt dus nog maar eens aan de kaak gesteld. Maar er bestaat nog veel onzekerheid over de werkelijke oorsprong van deze associaties, de oorzakelijke verbanden en de mechanismen: verzadigde vetten, toegevoegde suikers, zout, additieven, oxidatieproducten, stoffen uit het verpakkingsmateriaal … Is er sprake van een ‘cocktaileffect’? Er zijn heel wat denkpistes mogelijk, waaronder de kostprijs. Want vaak zien we een omgekeerd verband tussen gezondheid en het budget dat aan voeding wordt besteed. Of zoals blijkt uit een onderzoek van Sciensano: niet of nauwelijks bewerkte voedingsmiddelen kosten per kcal meer dan het dubbele van ultrabewerkt voedsel … Geen gemakkelijke oefening dus!
Lees ook : Hoge voedselprijzen zouden obesitas in de hand kunnen werken
Source:
Li H et al. Neurology 2022. DOI: https://doi.org/10.1212/WNL.0000000000200871
